Gady, jako stosunkowo rzadko pojawiające się w naszym otoczeniu zwierzęta, naturalnie budzą ciekawość. O tym, że pies czy kot może ugryźć, wie każdy. Ale czy jaszczurki gryzą? Oczywiście. Zachowanie to jest wpisane w etogram większości zwierząt. Ma ono określoną funkcję i pojawia się w różnych kontekstach jako komunikat. Zwykle gryzienie odbierane jest przez nas – ludzi – jako zjawisko negatywne. Zwierzęta jednak gryzą dopiero, gdy czują, że nie mają innego wyboru. Jest to wtedy jasny komunikat: zostaw mnie w spokoju. Do gryzienia dochodzi wyjątkowo często w przypadku małych zwierząt, jak na przykład wspomniane jaszczurki. Wynika to z faktu, że zwykle są łapane, dotykane czy podnoszone wbrew ich woli.
Spis treści
Czy jaszczurki gryzą ludzi?
Odpowiedź na pytanie, czy jaszczurki gryzą ludzi, jest dość prosta. Pytanie to może szczególnie interesować osoby, które chciałyby jaszczurkę hodować w domu. Należy pamiętać, że dla zwierząt tych towarzystwo człowieka nie jest czymś naturalnym. Jaszczurki gryzą, jeśli muszą. A sytuacje, w których gryzą, tworzymy zwykle my. Żadna jaszczurka nie podbiegnie do nas tylko po to, żeby nas ukąsić. Dlatego jeśli gryzienie pojawia się w wyniku łapania i przytrzymywania zwierzaka na siłę, nie możemy mieć mu za złe, że się broni.
Warto jednak wspomnieć tutaj także, że nie w każdym kontekście gryzienie oznaczać będzie to samo. Przede wszystkim podstawową funkcją gryzienia jest oczywiście rozdrabnianie pokarmu. Pożywienie jaszczurek w znakomitej większości stanowią larwy, owady i rośliny. Mniej oczywistą funkcją gryzienia może być poznawanie otoczenia poprzez „próbowanie” go. Jeśli na przykład mamy jaszczurkę w terrarium i zaczynamy się z nią zapoznawać, może zdarzyć się, że zacznie z zainteresowaniem podgryzać nasze palce. Wtedy oznacza to zaciekawienie nowym obiektem, który pojawił się w terrarium.
Czy małe jaszczurki gryzą?
Jak już zostało wspomniane we wstępie, rozmiar zwierzęcia często wpływa na nasz stosunek do niego. Intuicyjnie mniej boimy się małych osobników, mając świadomość, że ewentualne ugryzienie będzie mniej bolesne w skutkach. Jaszczurka gryzie, jeśli poczuje się zagrożona – bez względu na swój rozmiar. Jednym z najczęściej spotykanych gatunków w terrariach jest niezwykle urodziwy gekon lamparci. Czy gekon gryzie? Patrząc na jego barwne umaszczenie, niewielki rozmiar i uroczą aparycję, być może ciężko w to uwierzyć, jednak on również może ugryźć. Podobnie jak agama brodata i inne, większe gatunki jaszczurek. Jednak nawet jeśli ugryzienia nie są bolesne, należy zastanowić się, w jakich okolicznościach wystąpiły, a także co było powodem. Dzięki temu w przyszłości będziemy mogli takich sytuacji uniknąć.
Ważny będzie także sposób, w jaki podnosimy jaszczurkę, jeśli musimy to zrobić. Lepiej podłożyć jedną rękę od spodu, tworząc „półkę”, na której zwierzak może stać, a drugą ręką asekurować, aby nie spadł. Możemy nawet nauczyć wchodzenia na rękę przy pomocy jedzenia. Będzie to znacznie lepsze rozwiązanie niż chwytanie zwierzęcia od góry, które nie dość, że jest nieprzyjemne, to z perspektywy jaszczurki jest zachowaniem agresywnym. W ten sposób zachowałby się na przykład drapieżny ptak podczas polowania.
Czy polskie jaszczurki gryzą?
Omówione zostały gatunki hodowane w terrariach. A czy polskie jaszczurki gryzą? W końcu na taką możemy natknąć się najczęściej, niejednokrotnie nawet w parkach w większych miastach. W naszym kraju możemy spotkać cztery gatunki tych gadów. Należą do nich: jaszczurka beznoga (popularnie zwana „padalcem”), jaszczurka zielona, jaszczurka żyworódka oraz znana chyba każdemu – jaszczurka zwinka. Czy jaszczurka polna gryzie? Tylko jeśli sami się o to prosimy. Bycie ugryzionym przez dziką jaszczurkę w Polsce jest wręcz wyczynem. Musielibyśmy ją złapać i bardzo wystraszyć. Taka sytuacja absolutnie nie powinna mieć miejsca, ponieważ łapanie dzikich zwierząt jest nie tylko nieetyczne, ale także – nielegalne.
Jaszczurka zwinka – czy gryzie?
Jeśli zastanawiamy się, czy jaszczurka zwinka gryzie, warto także zaznaczyć, że jej podstawową strategią obrony jest ucieczka. W sytuacji braku możliwości ucieczki kolejnym odruchem będzie odrzucenie wijącego się ogona dla odwrócenia uwagi przeciwnika. Dopiero jeśli żadna z tych dwóch strategii nie zadziała, możemy spodziewać się ukąszenia. Podobna do zwinki, jednak znacznie mniejsza, jest jaszczurka żyworodna – czy gryzie? Również tylko, jeśli nie ma innego wyboru. Także odpowiedzmy sobie na pytanie dlaczego i w jakich okolicznościach jaszczurki gryzą i nie doprowadzajmy do sytuacji, w których nie mają innego wyjścia.
Jak mocno gryzą jaszczurki?
Jeśli chcemy poznać odpowiedź na to pytanie, najlepiej będzie przyjrzeć się budowie ich czaszki. Charakterystyczne dla gadów są zęby o jednakowej budowie, rozmieszczone równomiernie na brzegu pyska. Zazwyczaj są one dodatkowo zagięte do środka. U roślinożernych gatunków jaszczurek ich powierzchnia jest wręcz spłaszczona. Choć u węży zęby jadowe występują często, w przypadku jaszczurek właściwie ich nie spotkamy. Jedynym wyjątkiem będą tu jaszczurki z rodziny Helodermatidae, do której należą dwa gatunki: heloderma arizońska oraz heloderma meksykańska. Jaszczurki w Polsce, na szczęście, do jadowitych nie należą. W związku z tym możemy spodziewać się, że ugryzienie tego zwierzęcia, mimo iż do najprzyjemniejszych nie należy, nie jest jednak niebezpieczne. Biorąc pod uwagę specyficzną budowę zębów, zwykle nie dochodzi nawet do skaleczenia.
Co robić po ugryzieniu przez jaszczurkę?
Co zrobić, gdy jaszczurka nas ugryzie? Przede wszystkim zachować spokój. Jeśli nie doszło do przerwania ciągłości tkanki (nie leje się krew), nie trzeba robić nic. Dla pewności warto będzie porządnie umyć ręce – jak po każdym innym kontakcie z jakimkolwiek zwierzęciem. Jeśli jednak krew się pojawiła, należy oczyścić ranę czystą wodą lub środkiem typu Octenisept. Nie powinno się stosować wody utlenionej ani spirytusu. Na oczyszczoną ranę można założyć plaster lub opatrunek z jałowej gazy i lepca/bandaża. Jeśli miejsce zranienia zacznie puchnąć lub nie będzie chciało się goić, należy skontaktować się z lekarzem. Taka sytuacja jednak praktycznie się nie zdarza.
Zatem gady te nie gryzą, jeśli nie są do tego zmuszone. Gatunki dziko żyjące w Polsce nie stanowią zagrożenia dla ludzi. Jaszczurki utrzymywane w terrarium również nie są niebezpieczne, jednak należy dbać o ich komfort i możliwie przyjemne interakcje z człowiekiem.
