Jaszczurka żyworodna (Zootoca vivipara) jest jednym z trzech występujących w Polsce gatunków należących do rodziny jaszczurkowatych. Popularnie nazywana jest żyworódką.
Spis treści
Jak wygląda jaszczurka żyworodna?
Przede wszystkim ma ona znacznie smuklejszą budowę ciała i zdecydowanie mniejszą głowę niż np. zwinka. Pomiędzy głową i tułowiem jest niewielkie przewężenie zaznaczające szyję. Długość jej ciała waha się od 14-16 cm. Z tego znaczna część, około 50%, przypada na ogon, zwykle znacznie ciemniejszy niż reszta ciała. Skóra pokryta łuskami ma kolor brązowy lub brązowoszary. Czasem jaszczurka żyworodna ma bardzo ciemną barwę, niemal jest czarna, szczególnie młode osobniki. Na grzbiecie posiada kilka równoległych rzędów małych jasnych i większych ciemnych plamek biegnących liniowo wzdłuż osi ciała. Charakterystyczne dla tego gatunku są widoczne po obu stronach głowy od nozdrzy delikatnie ciemne pasy. Tuż za nią przechodzą w szerokie pasy boczne, które mają ciemniejszy odcień.
Brzuch jaszczurki żyworodnej jest charakterystyczny, po tym można poznać, czy to samiec, czy samica. Strona brzuszna samca jest pomarańczowa lub żółtawa, a samicy biaława. W okresie godów u samca przebarwia się na pomarańczowo lub czerwono.
Ile żyje jaszczurka żyworodna?
Ile żyje jaszczurka żyworodna w warunkach naturalnych? Średnia długość jej życia to 4 lata.
Czy jaszczurka żyworodna występuje w Polsce?
Czy jaszczurka żyworodna występuje w Polsce? Tak, można ją spotkać na terenie całego kraju, choć głównie zamieszkuje rejony górskie. Żyworódka dobrze pływa, więc na nizinach wybiera środowiska mokre, sąsiadujące z wodą. W górach chętnie zasiedla tereny suche, trawiaste. Zamieszkuje również wydmy nadmorskie.
Jaszczurka żyworodna, zwinka i padalec, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, są pod częściową ochroną.
W Polsce występuje także jaszczurka zielona, objęta całkowitą ochroną.
Co je jaszczurka żyworodna?
Żyworódka je to, co upoluje. W naturalnym środowisku żywi się głównie dżdżownicami, ślimakami, owadami i pajęczakami. Co jeszcze jedzą jaszczurki? Zdarza się, że zjedzą małe gryzonie lub węże.
Czy jaszczurka żyworodna składa jaja?
Odpowiedź jest oczywista – otóż żyworódka nie składa jaj.
Rozmnażanie jaszczurki żyworodnej (szczyt okresu) przypada na wiosnę (maj – czerwiec). Gody odbywają się w słoneczne, gorące dni. Okres ten to przeplatające się walki samców o samice z kopulacją. Zapłodnienie odbywa się wewnętrznie. To gatunek jajożyworodny. Rozwój jaj odbywa się w organizmie samicy, a ciąża trwa 3 miesiące. Rodzi się 8-16 młodych gotowych do samodzielnego życia. Małe jaszczurki mają 3-4 cm długości ciała.
Czy jaszczurka żyworodna jest jadowita?
Wiele osób, czytając ten tekst może zadać sobie pytanie, czy jaszczurka żyworodna jest jadowita? Nie jest i w żaden sposób nie zagraża człowiekowi.
Jaszczurka żyworodna: ciekawostki
Ciekawostką dotyczącą jaszczurki żyworodnej jest to, że zaatakowana przez drapieżnika odrzuca swój ogon. Narząd ten jeszcze przez kilka minut gwałtownie się wije. Odwraca to uwagę napastnika, a zwierzęciu daje możliwość ucieczki. Ogon po pewnym czasie odrasta.
Żyworódki jesienią zapadają w sen zimowy. Zimują na lądzie, a ze snu budzą się, w zależności od warunków atmosferycznych i rejonu występowania, w marcu lub w kwietniu.
Jaszczurka żyworodna źle znosi niewolę. Absolutnie nie powinna być hodowana w terrarium w domu.
Dzień dobry, znalazłam tu ciekawe informacje na temat żyworódki, ale potrzebuję konkretnej pomocy i bardzo na nią liczę. Dziś, 17 grudnia, “odkryłam” w domu taką jaszczurkę, może weszła przez okienko w piwnicy, albo wniosłam ją w torbie z orzechami. Nie jestem pewna, czy to właśnie ona, bo szybko przebiegła i nie zdążyłam się przyjrzeć, ale najprawdopodobniej tak. Wyczytałam, że jaszczurka od listopada powinna spać, więc dlaczego biega i to w domu!? I co ja mam teraz zrobić? Nawet nie wiem, czy uda mi się ją złapać, ale jeśli, to co dalej? Mam stare akwarium, więc lokum by było, ale jak wykarmić, skąd jej teraz wezmę muchy albo ślimaki? Pisze Pani, że żyworódka źle znosi niewolę, ale w bliższej, ani dalszej okolicy nie ma żadnego ośrodka dla dzikich zwierząt, a przecież nie wyrzucę jej na śnieg i mróz. Bardzo Panią proszę o fachową poradę
Dzień dobry, miło mi, że tekst był dla Pani ciekawy 🙂 Tak, w tym okresie jaszczurka żyworódka powinna spać. Jednak zdarza się, że z jakiegoś powodu zostanie wybudzona ze snu. W takiej sytuacji, o której Pani pisze najlepiej będzie ją odłowić i przechować do wiosny w terrarium. Jeśli będzie Pani chciała ją złapać, należy wziąć pojemnik, którym ją Pani nakryje (dobrze jeśli ma Pani jakiś przezroczysty pojemnik), a następnie podsunąć sztywny karton. Karton trzeba przesuwać delikatnie, żeby zwierzę na niego weszło. W takim “opakowaniu” należy ją przełożyć do terrarium. Mam nadzieję, że uda się Pani ją złapać, choć to szybkie stworzenia, więc może być z tym problem. Karmić można jaszczurkę dostępnymi w sklepach pokarmami dla gadów np. mole woskowe, mączniaki młynarki czy świerszcze. Jeśli nie uda się jej Pani odłowić proszę się nie martwić, być może uda się zwierzęciu przeżyć. Natura zadecyduje. Życzę powodzenia! Proszę napisać czy się udało czy też uciekła.
Bardzo dziękuję za odpowiedź i cenne rady. Są dla mnie istotne, gdyż wcześniej były u nas tylko psy, z takimi stworzonkami, jak jaszczurki nie miałam do czynienia . Niestety, do tej pory nie udało się zlokalizować jaszczureczki, przemknęła wtedy bardzo szybko i zniknęła gdzieś . Mogłabym szukać i zajrzeć do każdej “mysiej dziury”, bo ukryć się mogła wszędzie – jest malutka. Doszłam jednak do wniosku, że dam jej spokój. Zapewne zamieszkała tu już wcześniej, a teraz być może, tak jak Pani pisze, wybudziło ją coś. Skoro więcej się nie pokazuje, to pewnie znów poszła spać, nie będę jej niepokoić. Mam nadzieję, że żyworódka przezimuje spokojnie, a na wiosnę, jak się pokaże, będę już wiedziała, jak ją ewentualnie przetransportować, żeby nie zrobić jej krzywdy i czym karmić, jeśli będzie jeszcze zbyt zimno, żeby poszła na dwór.
Jeszcze raz dziękuję i serdecznie pozdrawiam.