Wąż zbożowy, inaczej nazywany zbożówką, jest jednym z najpopularniejszych węży hodowanych w warunkach terraryjnych. Doskonale nadaje się na pierwszego węża dla osoby chcącej lepiej poznać te tajemnicze zwierzęta. Wąż zbożowy w Polsce nie wymaga rejestracji w urzędzie i jest łatwo dostępny do kupienia na giełdach terrarystycznych, a nawet w sklepach zoologicznych posiadających dział terrarystyczny. Wiedzę na temat gatunku najlepiej pozyskiwać od doświadczonego hodowcy, który przy zakupie zwierzęcia powinien udzielić wszelkich rad i wskazówek dotyczących opieki. Podstawowe informacje na temat hodowli węża zbożowego znajdziecie również w tym artykule.
Spis treści
Wąż zbożowy – jak wygląda i gdzie występuje?
Wąż zbożowy jest niewielki – średnia długość osobnika to 150 cm. Ze względu na małe rozmiary węża zbożowego, nie stanowi on zagrożenia dla opiekuna. Jest to zatem odpowiedź na często pojawiające się pytanie, czy wąż zbożowy może udusić człowieka – oczywiście nie. Człowiek w starciu z dorosłym wężem zbożowym zdecydowanie znajduje się na wygranej pozycji. Zwierzę to jest smukłe, ma drobną, zaokrągloną głowę, na której znajduje się para pomarańczowych lub czerwonych oczu o okrągłych źrenicach. W standardowym ubarwieniu posiada ciepłe kolory. Tło, czyli barwa podstawowa, różni się u osobników w zależności od siedliska, w którym żyją – może być ona zarówno ceglastoczerwona, jak i pomarańczowo-brązowa, szara czy biała. Czerwone plamy umiejscowione na bokach ciała węża otoczone są czarną obwódką. Brzuch pokryty jest czarno-białym wzorem układającym się w kratkę.
W naturze węże zbożowe można spotkać w południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych. Introdukowane zostały też na Karaibach, Hawajach i w niektórych miejscach w Europie. Do ich ulubionych siedlisk należą lasy sosnowe, przestrzenie porośnięte wysokimi trawami i zaroślami, puste budynki i okolice domostw ludzkich. Spotykane są także na polach uprawnych, mokradłach czy namorzynach.
Wąż zbożowy: odmiany barwne
Odmiany barwne węża zbożowego są efektem wieloletniej pracy hodowców z całego świata. Rozwój terrarystyki szedł w parze z postępującym doborem selektywnym węży, dlatego obecnie wyróżnić można już ponad 600 rozmaitych odmian barwnych. W efekcie ciężko jest znaleźć w hodowli dwa takie same osobniki. Istotnym faktem jest to, że za niektóre odmiany przyjdzie nam naprawdę dużo zapłacić. Ile kosztuje wąż zbożowy? Cena zbożówki zaczyna się już od 100 zł, a kończy na około 2500 zł w zależności od odmiany barwnej.
Ile żyją węże zbożowe?
Jeśli spełnimy wszystkie wymagania węża zbożowego, może on cieszyć nasze oko nawet przez ponad 20 lat. Najdłużej żyjący osobnik przebywający w hodowli dożył 32 lat i 3 miesięcy! W naturze na zwierzęta te czyha wiele niebezpieczeństw, dlatego średnia ich wieku to 7 lat. Gatunki, które chętnie na nie polują, to lisy, skunksy, dydelfy, rysie, ptaki drapieżne i inne węże. Najczęstszym łupem padają młode osobniki, które nie potrafią się obronić poprzez rozpoczęcie duszenia swojego napastnika.
Czy wąż zbożowy jest jadowity?
Czy wąż zbożowy jest jadowity? Oczywiście nie. Warto tutaj wtrącić, że jedynym jadowitym wężem w Polsce jest żmija zygzakowata. A czy wąż zbożowy jest agresywny? Również nie. Jest to gatunek unikający konfrontacji z człowiekiem, traktujący ludzi jako bezpośrednie zagrożenie. W hodowli domowej zwierzę to bardzo rzadko podejmuje próbę ataku na swojego opiekuna. Jeśli już jesteśmy w temacie ewentualnego ryzyka ugryzienia przez naszego zwierzaka, odpowiedzmy na pytanie, czy wąż zbożowy gryzie. Aby chwycić ofiarę, musi w pierwszej kolejności zaatakować ją poprzez objęcie pyskiem i ugryzienie, a dopiero później owija się wokół niej i dusi. Gdyby zdarzyło mu się zaatakować człowieka, ból można porównać do przecięcia kartką papieru. Ostatnie pytanie to, czy wąż zbożowy ma zęby. Wiemy już, że na pewno nie ma zębów jadowych. Posiada za to od 20 do 30 drobnych, ostrych ząbków, których używa do przytrzymywania ofiary.
Wąż zbożowy: hodowla
Terrarium dla zbożówki powinno mieć układ horyzontalny i minimalną szerokość 80 cm. Należy umieścić w nim płytki basen, który umożliwi utrzymanie odpowiedniej wilgotności w zbiorniku. Parametr ten jest niezwykle istotny, ponieważ zapewnia prawidłowy przebieg linienia węża. Najlepiej, gdyby w różnych miejscach terrarium wilgotność wahała się między 40 a 70%. Optymalna dla węża zbożowego temperatura to 25-28 stopni i do 32 stopni na wyspie ciepła (pod żarówką lub promiennikiem). Należy unikać źródeł ciepła, na których zwierzę może się kłaść, np. kamieni czy mat grzewczych. Żarówki powinny być dodatkowo zabezpieczone koszem, uniemożliwiającym owinięcie się wokół nich. W ten sposób wykluczymy ryzyko oparzeń skóry.
Czy wąż zbożowy śmierdzi? Przy częstym sprzątaniu odchodów jego zapach nie będzie wyczuwalny w mieszkaniu. Ściółki, które są bezpieczne dla węży zbożowych, to ręczniki papierowe, lignocel i włókno kokosowe. Inne popularne podłoża stanowią niebezpieczeństwo zaczopowania układu pokarmowego, gdyby zostały omyłkowo połknięte przez zwierzę.
Co je wąż zbożowy? Najważniejszymi składnikami grającymi w diecie węża największą rolę są gryzonie. Dostępne w sklepach zoologicznych mrożone myszy i szczury na różnych etapach rozwoju stanowią doskonały pokarm dla węża, którego wielkość można łatwo dostosować do wielkości naszego gada. W naturze gady te jedzą również ptaki, tak więc i w diecie hodowlanego węża można umieścić jednodniowe pisklęta kur lub przepiórek. Karmienie młodej zbożówki powinno odbywać się regularnie, dwa razy w tygodniu. Wraz ze wzrostem częstotliwość podawania pokarmu zmniejsza się i ostatecznie dorosłe osobniki można karmić raz na 2 tygodnie. Jak szybko rośnie wąż zbożowy? Regularnie i prawidłowo karmione zbożówki osiągają dojrzałość między 18 a 24 miesiącem życia. Rosną więc stosunkowo szybko, jeśli wziąć pod uwagę wiek, do jakiego dożywają. Odpowiednie żywienie jest kluczem do zdrowego chowu naszego zwierzęcia, dlatego należy zwracać uwagę na wszelkie okresy zmniejszonego apetytu. Przyczyną zaprzestania pobierania pokarmu może być czas linienia, zaawansowana ciąża, zbyt duże zwierzę karmowe lub choroba.
Wielu początkujących hodowców zastanawia się, jak oswoić węża zbożowego. Prawda jest taka, że zwierzęta terraryjne takie jak płazy czy gady w większości nadają się jedynie do obserwacji. Wyjmowanie ich z terrarium, w którym panuje odpowiedni dla nich mikroklimat, może narazić je na choroby i niepotrzebny stres. Zwierzęta jednak szybko przyzwyczajają się do regularnych pór karmienia czy innych czynności pielęgnacyjnych i mogą w nich zjawiać się przy szybie, wyczekując podania pokarmu.
Rozmnażanie węża zbożowego może się odbyć wyłącznie po odbyciu zimowania. Jeśli nie mamy możliwości bezpiecznego wprowadzenia gada w stan hibernacji, nie powinniśmy się tego podejmować. Wkrótce po pierwszym wiosennym posiłku rozpoczynają się gody. Samca dopuszcza się do samicy na krótkie okresy, najlepiej w godzinach wieczornych, aż do momentu, w którym uda nam się zaobserwować kopulację. Samica składa jaja po dwóch miesiącach od kopulacji, a poprzedzone jest to około miesięczną głodówką. Jest ona spowodowana uciskiem rozwijających się jaj na układ pokarmowy. Ilość jaj, jaką składają węże zbożowe, to kilka do maksymalnie 20 sztuk. Po pozostawieniu ich przez samicę przenosimy je do inkubatora, gdzie wilgotność sięga 90%, a temperatura utrzymuje się na stałym poziome 28 stopni. Między 55 a 65 dniem inkubacji młode węże zaczynają wykluwać się z jaj, a już po tygodniu i przejściu pierwszego linienia pobierają pierwszy pokarm.
