Piżmak amerykański jest nie małych rozmiarów gryzoniem, pochodzącym z Ameryki Północnej. Należy do rodziny chomikowatych. Z wyglądu trochę przypomina bobra i, podobnie jak on, jest również zwierzęciem ziemno-wodnym. W związku z działalnością człowieka zasięg jego występowania znacznie się poszerzył. Jest on zwykle traktowany jako szkodnik stawów rybnych i oczek wodnych, często mylony ze szczurem, dlatego potocznie nazywany jest także szczurem piżmowym i piżmoszczurem.
Spis treści
Skąd pochodzą piżmaki?
Jak zostało wspomniane we wstępie, piżmaki pochodzą z Ameryki Północnej. Warto zaznaczyć, że wyróżniamy tutaj liczne podgatutnki – każdy z nich zamieszkuje określony obszar kontynentu. Gryzonie te, ze względu na swoje wyjątkowe pod kątem właściwości termoizolacyjnych futro, były szeroko wykorzystywane w przemyśle futrzarskim. Hodowle, które pojawiły się także w Europie, w niedługim czasie przyczyniły się do rozpowszechnienia piżmoszczurów również na europejskich ziemiach.
Występowanie piżmaka w Polsce po raz pierwszy odnotowano w I połowie XX wieku. Z dużym prawdopodobieństwem przywędrował on do nas z Czech. Osobniki, którym udało się uciec z fermy, z łatwością dostosowywały się do warunków klimatycznych i w dużym tempie zwiększały liczebność populacji wolnożyjącej. Obecnie szczur piżmowy występuje także na terytorium Azji.
Jak wygląda piżmak?
Piżmak z wyglądu przypomina skrzyżowanie bobra ze szczurem lub po prostu – mniejszą nutrię. Jego futro jest gęste, o ciemnobrunatnej barwie. Osobniki męskie posiadają gruczoły piżmowe. Rozmiary piżmaka są dość imponujące – ciało osiąga maksymalnie długość 30 centymetrów, czyli dla porównania tyle, co dłuższy bok kartki w formacie A4. Długi ogon piżmoszczura jest delikatnie bocznie spłaszczony i może mierzyć 20–25 centymetrów. Odnotowuje się duże osobniecze rozbieżności w wadze, która wynosi od jednego do dwóch kilogramów.
Piżmak: czym się żywi?
Piżmaki amerykańskie preferują pokarm roślinny, jednak ich dietę wzbogacają także drobne skorupiaki i mięczaki. Zostało wspomniane, że szczury piżmowe są szkodnikami stawów rybnych. W związku z tym naturalnie nasuwa się także pytanie, czy piżmak je ryby? Raczej nie, jego „szkodliwa” działalność polega na „przebudowie” stawów, poprzez kopanie tuneli i nor. Charakterystyczną cechą „architektury” piżmoszczurów jest wykopywanie nor, do których prowadzi tunel mający swój początek… pod wodą.
Czy piżmak jest pod ochroną?
Populacja piżmaka amerykańskiego jest stabilna. W związku z tym nie ma potrzeby obejmowania go ochroną gatunkową.
Jak odróżnić nutrię od piżmaka?
Różnica między nutrią a piżmakiem to przede wszystkim jakieś 5 kilogramów masy ciała. Mimo że zwierzęta te są bardzo do siebie podobne, raczej ciężko jest je pomylić właśnie ze względu na ich gabaryty. Nutria posiada również bardzo charakterystyczne, żółto–pomarańczowe siekacze, które ciężko nam będzie zaobserwować u piżmoszczura. Na koniec warto także zaznaczyć, że w naszym kraju nutrie występują sporadycznie, piżmaki natomiast tworzą stałą populację.
Piżmak: ciekawostki
Warto także wspomnieć, że zęby piżmaka mają charakterystyczny, pomarańczowy odcień. Młody piżmak zaraz po urodzeniu jest łysy i ślepy, jednak w ciągu zaledwie miesiąca staje się samodzielny. Samica piżmaka w ciągu jednego roku może wydać na świat nawet trzy mioty. Po wpisaniu w przeglądarkę hasła „piżmak cena” wyświetlają się oferty sprzedaży kożuchów. Ślady tego zwierzaka są dość trudne do odróżnienia od innych gryzoni. Naszą uwagę może jednak zwrócić duża dysproporcja w rozmiarze między przednimi a tylnymi łapkami.
Poza tym te ciekawe gryzonie często łatwo pomylić ze szczurami. Okazuje się jednak, że nie mają zbyt wiele wspólnego ze swoimi szczurzymi kuzynami. Dlatego warto znać kilka podstawowych różnic:
- piżmaki są głównie roślinożerne, w przeciwieństwie do wszystkożernych szczurów,
- kopią długie tunele i urządzają sobie sporych rozmiarów, funkcjonalne nory, podczas gdy szczury zasiedlają raczej gotowe przestrzenie,
- okrywa włosowa u obu gatunków gryzoni jest kompletnie różna. Futro piżmaków wykorzystywane jest do szycia odzieży.
- piżmaki do pewnego czasu były w Polsce zwierzętami łownymi.
Piżmak: hodowla
Obecnie hodowla piżmaków, na całe szczęście, nie jest już popularna. Choć przemysł futrzarski nadal w pewnym stopniu funkcjonuje, to syntetyczne alternatywy dla futra znacznie ograniczyły zapotrzebowanie na tego typu fermy. Rozwój świadomości ludzi w tej kwestii doprowadził już w niektórych krajach do całkowitego zakazu hodowli zwierząt na futra – miejmy nadzieję, że i w naszym kraju takie rozwiązania zostaną niebawem wprowadzone.
Jeśli marzy nam się piżmoszczur jako zwierzątko domowe, nie ma niestety takiej opcji. Może nas jednak zainteresować myszoskoczek, który wygląda nieco podobnie, jednak jest znacznie mniejszy i występuje w wielu ciekawych umaszczeniach. Porady na temat tego, jak przygotować się na ugoszczenie w domu myszoskoczka, znajdziesz w innym artykule na naszej stronie.
