Borelioza u psa - przyczyny, objawy, leczenie

Borelioza u psa to bardzo poważna choroba wielonarządowa. Ocieplenie klimatu niewątpliwie wpływa na wydłużający się okres aktywności kleszczy. Można posunąć się do stwierdzenia, że właściwie przez cały rok zwierzęta i ludzie narażeni są na kontakt z kleszczami roznoszącymi różne patogeny chorobotwórcze. Jednym z nich są bakterie Borrelie powodujące Boreliozę.

Spis treści

Przyczyny boreliozy u psa

Przyczyną boreliozy u psa jest wniknięcie do organizmu zwierzęcia patogennych Borreli w wyniku kontaktu z zakażonym kleszczem, najczęściej z gatunku Ixodes ricinus. To powszechnie występujący w Polsce kleszcz pospolity. Czynnikiem patogennym są krętki z gatunków: Borrelia burgdorferi sensu stricto, Borelia afzelli oraz Borrelia garinii. Wektorem zakażenia jest więc kleszcz u psa. Głównym rezerwuarem krętków Borrelia są ssaki (myszy, szczury, sarny, jelenie, żubry) oraz ptaki (kos, drozd śpiewak, rudzik).

Jak nazywa się borelioza u psa? Inna nazwa tego schorzenia to choroba z Lime.

Według prowadzonych badań co trzeci kleszcz jest nosicielem tego patogenu. Zatem prawdopodobieństwo zakażenia boreliozą psa, który nie jest zaszczepiony ani zabezpieczony przed pasożytowaniem kleszczy, jest duże. Jednak nie zawsze kleszcz u psa = borelioza. Warto zauważyć, że mimo wielu programów monitorujących borelioza jest nadal najczęściej występującą chorobą odkleszczową u psów. Należy też podkreślić, że zakażenie pupila jest uzależnione od wielu czynników. Między innymi od cyklu rozwojowego danego gatunku kleszcza.

Gdzie pies może zarazić się boreliozą?

Oczywiście w miejscach, w których kleszcze występują w środowisku. Gdzie zatem można spotkać kleszcze? Najchętniej bytują w wysokich trawach, lasach mieszanych liściasto-iglastych, parkach i przydomowych ogrodach. Gdy np. pies je trawę lub biega radośnie po lesie, kleszcz bardzo łatwo może znaleźć się na sierści pupila. A stąd już niedaleka droga dla tego szybkiego pajęczaka w dotarciu do skóry. Kleszcze można spotkać wśród roślin do wysokości mniej więcej 1 metra. Zimują natomiast w butwiejących częściach roślin i opadłych liściach, dlatego w cieplejsze dni również mogą zagrażać psom.

Największa aktywność kleszczy przypada na wiosnę i jesień. Jak wspomniano wcześniej, wraz z ociepleniem klimatu okres żerowania tych pasożytów znacznie się wydłużył.

Po przewożeniu psa w samochodzie np. po spacerze, kleszcz może zostać w aucie – błąkający się zagraża zarówno psu, jak i opiekunowi.

Objawy boreliozy u psa

Pierwsze objawy boreliozy u psa są niespecyficzne. Występują u 5-10% zakażonych psów. Pojawiają się po kilku miesiącach od momentu kontaktu zwierzęcia z zarażonym kleszczem.

Po jakim czasie może wystąpić borelioza u psa? Bardzo różnym. Z tego powodu początkowe objawy trudno skojarzyć z sytuacją żerowania kleszcza, która miała miejsce kilka miesięcy wcześniej.

Borelioza w początkowej fazie daje objawy takie jak wiele chorób na tle infekcyjnych. Do takich należą:

gorączka,
osłabienie,
osowiałość,
utrata apetytu,
trzęsienie się psa.

W boreliozie u psa rumień wędrujący występuje podobnie jak u człowieka. Jest on bardzo charakterystycznym objawem, pojawiającym się krótko po zakażeniu. Jednak u większości psów trudno go zauważyć. Objawem, który nasuwa podejrzenie boreliozy u psa, jest przede wszystkim bolesność stawów. Często występuje ich obrzmienie. Zdarza się również zapalenie skóry. Występuje także glomerulopatia białkogubna powodująca niewydolność nerek. Objawy boreliozy u psa na tym etapie widoczne dla opiekuna to kulawizna, szczególnie po podniesieniu się zwierzęcia z posłania. Wraz z trwaniem choroby, szczególnie nieleczonej, uszkodzeniu może ulec: układ nerwowy, nerki (niewydolność nerek), serce (zapalenie mięśnia sercowego) oraz inne narządy psa. W konsekwencji późno wykryta lub nieleczona borelioza może doprowadzić do śmierci zwierzęcia.

Borelioza u psa – objawy neurologiczne

Objawy neurologiczne występujące w boreliozie powodują dysfunkcję układu nerwowego, są to:

drgawki,
nadwrażliwość na bodźce,
zmiany zachowania (napady agresji),
niedowłady,
podrażnienie nerwów,
zapalenie opon mózgowych
zapalenie mózgu.

Warto podkreślić, że postać nerwowa boreliozy jest bardzo rzadko spotykana u psów. Oprócz objawów ze strony układu nerwowego towarzyszą jej również klasyczne objawy boreliozy.

Diagnostyka boreliozy u psa – jakie metody?

Diagnostyka boreliozy u psów jest niezwykle ważna. Nawet jeśli u usuniętego kleszcza w badaniu stwierdzono krętki Borrelia, nie znaczy to, że pies jest zakażony. Ważny jest czas pasożytowania na psie. Szacuje się, że potrzebne jest co najmniej 48 godzin picia krwi (fazy szybkiej), żeby patogen dostał się do krwiobiegu psa. Niektóre źródła podają 24 i 16 godzin.

Diagnostyka boreliozy jest trudna. Dodatkowym utrudnieniem są testy laboratoryjne, które dają pozytywny wynik, również w przypadku niepatogennych szczepów Borreli. W związku z tym aby prawidłowo zdiagnozować chorobę, musi wystąpić jednocześnie kilka elementów. Borelioza u psa w badaniu krwi morfologicznym oraz biochemicznym nie daje charakterystycznych zmian parametrów.

Metody potwierdzania boreliozy:

Badania serologiczne:

Test ELISA – dodatnie miana przeciwciał przeciwko Borrelia w surowicy krwi (ok. 50% wyników może być fałszywie dodatnia).

SNAP 3D firmy IDEXX – szybki test na wykrycie przeciwciał (praktyka kliniczna wykazuje jego niską skuteczność we wczesnych stadiach zakażenia)

Badania molekularne – reakcja łańcuchowa polimerazy (PCR) – skuteczna metoda diagnostyczna (wadą jest częste uzyskiwanie wyników fałszywie ujemnych).

Podsumowując, powyżej przedstawione metody diagnostyczne mają wiele wad i nie dają 100% pewności.

Jak szybko rozwija się borelioza u psa?

Choroba rozwija się powoli. Nie można jednoznacznie określić czasu jej trwania. Jeśli będzie szybko wykryta i rozpoczęte zostanie leczenie, to po 4 tygodniach podawania antybiotyków następuje poprawa. Jeśli nie zostanie zdiagnozowana, może trwać długo, powodując uszkodzenia narządów.

Ile kosztuje leczenie boreliozy u psa?

Nie da się tego jednoznacznie oszacować. Leczenie jest długotrwałe i kosztowne. Może sięgnąć nawet kilku tysięcy złotych.

Borelioza u psa – czy jest zaraźliwa?

Z pewnością wiele osób zastanawia się czy borelioza u psa jest zaraźliwa. Nie! Ani człowiek od psa, ani też pies od chorego psa nie może się tą chorobą zarazić.

Leczenie boreliozy u psa

Leczenie boreliozy polega na podawaniu antybiotyków z grupy tetracyklin lub amokasacyliny. Uzupełnieniem może być aplikowanie sterydowych lub niesterydowych środków przeciwzapalnych oraz witamin z grupy B.

przyczyny boreliozy u psa / shutterstock

Borelioza u psa – rokowania

Rokowania w przypadku boreliozy są zależne od szybkości zdiagnozowania choroby i włączenia odpowiednich leków. Tu należy podkreślić, że typowe objawy choroby występują u około 5-10% psów. Nieleczona borelioza u psa może doprowadzić do niewydolności narządów wewnętrznych, a w konsekwencji do śmierci zwierzęcia. Ile żyją psy po zakażeniu boreliozą? Trudno na to pytanie odpowiedzieć. Jeśli choroba zostanie późno wykryta lub wcale, okres życia pupila znacznie się skróci. A jaka jest śmiertelność boreliozy u psa? Do śmierci zwierzęcia najczęściej dochodzi z powodu niewydolności innych narządów, np. nerek. Ciężko oszacować, jak wysoka jest śmiertelność w przypadku boreliozy, ponieważ zależy to od wielu czynników. Częste powikłania po boreliozie u psa to: tokardiomiopatia rozstrzeniowa, zwyrodnienia stawów czy uszkodzenia układu nerwowego.

Szczepienie przeciw boreliozie dla psa

Pierwsze szczepienie przeciw boreliozie można wykonać w każdym wieku pupila. Szczenięta należy szczepić pierwszą dawką po ukończeniu 3 miesiąca życia. Kolejną w celu uzyskania odporności immunologicznej podaje się w odstępie 3-5 tygodni od pierwszej. W rejonach szczególnie zagrożonych boreliozą zaleca się trzecią dawkę po upływie 6 miesięcy od drugiej.

Psy dorosłe najlepiej zaszczepić przed okresem intensywnej aktywności kleszczy. Zatem końcem stycznia można podać pierwszą dawkę. Podobnie jak u szczeniąt kolejną po 3-5 tygodniach od pierwszej.

Dawkę przypominającą podaje się w odstępie 1 roku od dawki podstawowej (dwie kolejne dawki w odstępie 3-5 tygodni).

Szczepienie jest szczególnie ważne u psów myśliwskich pracujących w terenach bytowania kleszczy. Również rasy psów uznane w wyniku badań za podatne na zakażenie boreliozą powinny być regularnie szczepione. Należą do nich np. berneńskie psy pasterskie czy owczarki szetlandzkie.

Zabezpieczenie pupila przed boreliozą

Stosować można kilka metod zabezpieczenia pupila przed boreliozą, a przy okazji innymi chorobami odkleszczowymi oraz pasożytami zewnętrznymi. Czasem łączy się dwa różne sposoby dla uzyskania lepszego efektu. Wśród powszechnie stosowanych metod można wymienić: