Jak rozpoznać psią ciąże i jaki jest jej przebieg?

Ciąża u psa to stan, podczas którego w organizmie suki zachodzi wiele zmian zarówno fizjologicznych, biochemicznych, jak i anatomicznych, to okres, który decyduje o kondycji szczeniąt, a później psów dorosłych i kolejnych pokoleń. Dlatego pies w ciąży wymaga przede wszystkim odpowiedniego żywienia, specjalnej opieki (np. regularne, delikatne kąpanie psa) i spokoju.

Spis treści

Ile trwa ciąża u psa?

Trudno oszacować jednoznacznie, ile trwa ciąża u psów, gdyż jej długość waha się między 57-70 dni. Tak duże wahania są między innymi wynikiem czasu przeżywalności plemników samców. Zazwyczaj u suk, które rodzą mniejszą liczbę szczeniąt, okres ciąży jest dłuższy, natomiast krótszy u psów z dużym miotem. Przyjęto średnią i określono, że długość ciąży u psa to przeciętnie 2 miesiące (63 dni).

Jeśli interesuje cię też, ile trwa cieczka u psa, zachęcamy do lektury naszego artykułu.

Jak rozpoznać ciążę u psa?

Objawy ciąży u psa

Z problem, jak rozpoznać ciążę u psa, mierzy się wielu hodowców i właścicieli. W początkowym okresie objawy ciąży u psa są niespecyficzne, dlatego po planowanym lub przypadkowym kryciu należy wykonać diagnostykę potwierdzającą lub wykluczającą ciążę. Bez niej pierwsze objawy ciąży u psa mogą zostać przeoczone.

Jak sprawdzić czy pies jest w ciąży?

Jest kilka sposobów na potwierdzenie lub wykluczenie ciąży u psa. Poniżej opisujemy, jak sprawdzić czy pies jest w ciąży.

Badanie palpacyjne – wykonywane przez powłoki brzuszne, jednak w tym przypadku należy mieć spore doświadczenie, szczególnie podczas omacywania psa w początkowej fazie ciąży. Badania nie należy wykonywać samodzielnie, ponieważ można zaszkodzić prawidłowo rozwijającym się płodom, dlatego chcąc skorzystać z tej możliwości, należy udać się z psem do doświadczonego lekarza weterynarii. Przeprowadzając omacywanie między 15-35 dniem ciąży, można wyczuć pęcherze płodowe mające charakterystyczny owalny kształt, po około 35 dniu zmienia się ich kształt, a konsystencja staje się wyraźnie miękka. W macicy można wyczuć płody. Sposób ten jest przydatny również w określaniu stopnia zaawansowania ciąży u suki.

USG – badanie ultrasonograficzne jest bezinwazyjnym, bezpiecznym sposobem pozwalającym na potwierdzenie lub wykluczenie ciąży.

RTG – diagnostykę radiologiczną można wykonać około 45 dnia ciąży. Na radiogramie widoczne jest uwapnienie kostne szkieletów, ułożenie, postawa oraz położenie płodów, to badanie daje również możliwość określenia ich liczby. Z uwagi na szkodliwość promieniowania rentgenowskiego nie zaleca się wykonywania badania w trakcie ciąży.

Poza badaniem palpacyjnym i diagnostyką obrazową (USG, RTG) można wykonać badania laboratoryjne takie jak:

– poziom progesteronu – hormonu P4 odpowiadającego za implantację zarodka w błonie śluzowej macicy i utrzymanie ciąży oraz rozwój gruczołu mlekowego. Poziom progesteronu rośnie u psa w fizjologicznej ciąży, natomiast gdy do ciąży nie dojdzie, wydzielanie progesteronu zmniejsza się i następuje luteoliza ciałka żółtego. Badania wykazują, że u suk progesteron wytwarzany jest wyłącznie przez komórki ciałka żółtego i funkcji tej nie przejmuje łożysko jak u innych ssaków. Dla porównania poziom progesteronu u suki przed owulacją wynosi 2-5 ng/ml, natomiast podczas ciąży utrzymuje się na poziomie powyżej 10 ng/ml.

– poziomu relaksyny – swoisty test ciążowy dla suk. Poziom hormonu wzrasta od około 20 dnia ciąży, natomiast przeprowadzenie badania zalecane jest po 25 dniu, wówczas jego skuteczność optuje w granicach 100%. Co ważne, nie obserwuje się wyników dodatnie fałszywych.

Równie ciekawym zagadnieniem jest temat, ile żyją psy – u nas znajdziesz dokładne informacje. Oprócz tego opisujemy również koty.

Ciąża u psa dzień po dniu

Stan fizjologiczny, jakim jest ciąża psa tydzień po tygodniu, w organizmie suki powoduje wiele zmian. Jaki jest zatem przebieg ciąży u psa?

Otóż ciążę suki można podzielić umownie na dwa okresy. Pierwszy trwający do około 28 dnia ciąży, bardzo ważny z punktu widzenia rozwoju zarodkowego. Zaczyna się od zapłodnienia przyjmowanego jako początek ciąży, a polegającego na wniknięciu plemnika do oocytu, w wyniku czego powstaje zygota. W tym okresie następuje intensywny wzrost stężenia progesteronu. Po powstaniu zygoty rozpoczyna się bruzdkowanie, czyli proces podziałów komórkowych i ich namnażania, kończący się utworzeniem blastocysty. Jednym ze stadiów kolejnych podziałów komórkowych zarodka jest morula, która wędruje jajowodami w kierunku macicy – u psa około 12 dnia ciąży osiąga rogi maciczne. Tam następuje formowanie blastocysty, która migrując, około 17 dnia zagnieżdża się w błonie śluzowej ściany macicy. Z komórek węzła zarodkowego blastocysty formują się listki zarodkowe: ektoderma, endoderma i mezoderma, stanowiące podstawę do rozwoju zarodka, natomiast komórki trofoblastu biorą udział w formowaniu łożyska. Mniej więcej od 28 dnia w surowicy wzrasta stężenie relaksyny.

W drugim okresie ciąży, około 28-35 dnia, kończy się proces oogenezy, a zarodek staje się płodem, którego wielkość waha się od 15-30 mm. Następuje intensywny wzrost płodu. Około 40 dnia ciąży najczęściej pojawia się u suk wypływ śluzu z dróg rodnych, mniej lub bardziej intensywny. Przy ciąży fizjologicznej, czyli takiej z prawidłowym przebiegiem, kolor śluzu jest jasny, baiło-szary o zagęszczonej, ciągliwej konsystencji. Niepokojące dla hodowcy powinny być wszelkiego rodzaju wypływy z dróg rodnych świadczące o potencjalnych stanach zapalnych toczących się w obrębie macicy – wydzieliny te charakteryzują się żółto-brunatnym kolorem i charakterystycznym zapachem. Wówczas należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem weterynarii sprawującym opiekę nad ciężarną suką. Od około 50 dnia ciąży powiększają się sukcesywnie gruczoły mlekowe, które należy obserwować, a w przypadku stwierdzenia niepokojących zmian w postaci nabrzmienia, bolesności czy zaczerwienienia należy zasięgnąć porady lekarza weterynarii. W 46 dniu w badaniu radiologicznym można stwierdzić uwapnienie kostne szkieletów płodów, zobaczyć kręgosłupy oraz czaszki.

Ciąża u psa – jak dbać o sukę w ciąży?

Najważniejszym elementem wspomagającym organizm ciężarnej suki jest prawidłowe żywienie. W pierwszym okresie ciąży zalecane jest utrzymanie dawki pokarmowej na poziomie stosowanym przed ciążą. Drugi okres ciąży powinien charakteryzować się intensywnym żywieniem, a dieta musi być dostosowana do stanu fizjologicznego psa. Należy pamiętać, że w związku z przyrostem masy ciała i rozwojem płodów zapotrzebowanie suki na składniki pokarmowe jest znacznie większe. Stosowanie karm gotowych, dedykowanych dla suk ciężarnych, w tym okresie znacznie ułatwia dostosowanie diety do zapotrzebowania psa, zapewniając wszystkie potrzebne składniki. Trudniej jest skomponować odpowiednio zbilansowaną dawkę, przygotowując posiłki dla psa samodzielnie. Wówczas należy skorzystać z pomocy doradcy żywieniowego lub dostępnej literatury. Na pewno wszystkie diety, poza gotowymi zbilansowanymi karmami, przygotowywane przez hodowców samodzielnie, niezależnie od składu komponentów, powinny być suplementowane odpowiednimi dodatkami. Warto jednak zwrócić uwagę, aby psa nie przekarmiać, a tym samym nie doprowadzić do nadmiernego przybrania na wadze, co z pewnością odbije się niekorzystnie na jego zdrowiu i porodzie.

Poza odpowiednim żywieniem suka powinna dużo przebywać na świeżym powietrzu, bez względu na porę roku, jednak ilość ruchu i długość spacerów musi być dostosowana do zaawansowania ciąży.

Ważne jest także zapewnienie zwierzęciu spokoju w tym okresie. Należy również unikać zabiegów szczególnie wiążących się ze stosowaniem anestetyków, odrobaczania zwierząt czy szczepień. Suki cierpiące na konkretne jednostki chorobowe, wymagające stałego leczenia, podczas ciąży powinny być pod stałą opieką lekarza weterynarii.

jak rozpoznać ciążę u psa — źródło: shutterstock

Suka w ciąży zachowanie

Początkowe oznaki ciąży u psa mogą zostać przeoczone, ponieważ w pierwszym okresie suka w ciąży nie wykazuje zachowań, które można uznać za charakterystyczne dla odmiennego stanu fizjologicznego.

Na przełomie pierwszego i drugiego okresu ciąży pojawiają się u psa utrata apetytu, natomiast problemy podczas karmienia objawiające się niechęcią do przyjmowania pokarmu lub wybiórczym wyjadaniem z miski mogą występować w trakcie trwania całej ciąży. U suk, szczególnie tych, które rodziły wcześniej, można zaobserwować zwiększoną dbałość o siebie. W drugim okresie ciąży pies zaczyna sukcesywnie przybierać na wadze, a brzuch robi się coraz większy i charakterystycznie zaokrąglony. Około 6 tygodnia niektóre suki wykazują niepokój objawiający się częstą zmianą pozycji leżenia, nagłym zrywaniem się czy przenoszeniem z miejsca na miejsce. Około dwie doby przed zbliżającym się porodem pies zaczyna przejawiać objawy zaniepokojenia, zagrzebuje legowisko, ziaje, niektóre suki przejawiają agresję. Następuje również charakterystyczne obniżenie brzucha.

Często suka w ciąży objawy ma na tyle stłumione, iż zaskoczeniem dla hodowcy jest pojawienie się szczeniąt, szczególnie kiedy ciąża to efekt nieplanowanego krycia.

USG psa ciąża

Istotnym elementem diagnostyki ciąży u psa jest wykonanie badania ultrasonograficznego (USG). Celem przeprowadzenia pierwszego badania w momencie podejrzenia ciąży u suki jest jej potwierdzenie lub wykluczenie, natomiast kolejne badania USG wspomagają proces monitorowania, pozwalając ocenić, jak ciąża u psa przebiega, a w przypadku wykrycia wszelkich patologii odpowiednio szybko zareagować.

W początkowej fazie ciąży podczas badania ocenia się przede wszystkim żywotność i kondycję zarodków, następnie formujących się i rozwijających płodów. Ponadto można ocenić łożysko oraz wody płodowe, a wraz z rosnącym płodem narządy wewnętrzne czy prawidłowość rozwoju kończyn. Badanie, przy odpowiednim ułożeniu płodów, umożliwia policzenie ich liczby. Przy zastosowaniu USG dopplerowskiego diagnosta może ocenić np. prawidłowość ukrwienia narządów płodu. Należy również pamiętać o odpowiednim przygotowaniu psa do wykonania badania, według zaleceń osoby przeprowadzającej badanie.

Kiedy USG u suki w ciąży?

Pierwsze badanie USG u suki w ciąży należy wykonać około 25–28 dnia jej trwania. Możliwe jest również znacznie wcześniejsze wykonanie badania diagnostycznego już w 15 dniu ciąży, jednak decydując się na tak wczesny moment, należy wybrać dobrego diagnostę z dużym doświadczeniem. Przy wczesnym badaniu równie ważny jest aparat USG, za pomocą którego przeprowadzane jest badanie, a także dobranie odpowiedniej głowicy – stosownie do wielkości psa.