Wraz z nastaniem jesieni i myślą o zbliżających się chłodniejszych dniach zastanawiamy się, jak myszy przygotowują się do zimy. Te drobne gryzonie, które żyją w naszych domach, piwnicach czy budynkach gospodarczych, z pewnością nie opuszczą swoich bezpiecznych i ciepłych kryjówek. Niskie temperatury panujące na zewnątrz zachęcają te zwierzątka do zamieszkania w siedzibach ludzkich, gdzie łatwiej jest im zdobywać pożywienie i nie są narażone na mrozy. Poza losem myszy domowych warto też dowiedzieć się, jak mysz leśna spędza zimę. Żyjące dziko gatunki myszy doskonale wiedzą, kiedy zbliża się zima – sygnałem do rozpoczęcia przygotowań do tego najtrudniejszego w ich życiu sezonu jest zmiana długości dnia względem długości nocy.
Spis treści
Co robią myszy zimą?
W Polsce występuje kilka gatunków myszy (rodzaj Mus) i myszarek (rodzaj Apodemus). Wyróżniamy wśród nich mysz domową, myszarkę leśną, myszarkę zaroślową, myszarkę zielną oraz myszarkę polną. To właśnie od gatunku zależy, jak myszy przygotowują się do zimy.
Mysz domowa występuje w każdym miejscu na Ziemi, gdzie występuje człowiek. Wywodzi się ze stepowych i półpustynnych terenów północnej Afryki i południowo-wschodniej Azji. Co je mysz? Myszy generalnie są wszystkożerne. W naturze żywią się dostępnymi nasionami drzew i roślin zielnych, które dominują w ich diecie. Spożywają też zielone części roślin, grzyby, owoce, a nawet padlinę czy pisklęta. W zależności od gatunku istotną część ich diety mogą stanowić również owady. Ugryzienie myszy bez trudu uśmierci bezkręgowce takie jak larwy owadów, ślimaki czy małe dżdżownice. Większość wymienionych pokarmów z oczywistych względów nie jest dostępna zimą. W czasie, w którym panują śniegi i mrozy, myszy urozmaicają swoją dietę korą.
To, co myszy robią zimą, to głównie próba przetrwania. Mysz polna zimą, w poszukiwaniu ciepłego schronienia, może zakopać się pod konstrukcjami takimi jak taras, ganek, a nawet przedostać się przez pęknięcie w fundamencie czy listwie przypodłogowej do wnętrza domu. Te gryzonie są w stanie także przegryźć się przez izolację, aby dostać się do ciepłego i bezpiecznego budynku. W wybranym przez siebie, optymalnym do przetrwania miejscu budują niewielkie gniazda, do czego wykorzystują różnorodne materiały: papier, źdźbła traw, strzępki tkanin, elementy izolacji czy kłębki kurzu. Innymi miejscami wykorzystywanymi przez myszy polne na zimowe kryjówki są stogi siana, bele słomy, przestrzenie pod korzeniami drzew, a nawet kopce ziemniaków i buraków. Myszy domowe i leśne potrafią doskonale się wspinać, a co za tym idzie, mogą wykorzystywać kryjówki niedostępne dla innych zwierząt – mogą to być dziuple drzew, budki dla ptaków, dachy, strychy czy systemy wentylacyjne. Myszy zaroślowe tworzą głębokie i długie na kilka metrów nory, ze starannie rozplanowanymi chodnikami. Ich komora gniazdowa wyścielona jest grubą warstwą mchu, liści i traw. Gatunek ten chętnie korzysta też z materiału gniazdowego pozostawionego przez działalność człowieka – kawałków papieru czy folii. Znane są przypadki gniazdowania myszy zaroślowych w ulach, co niestety doprowadzało do śmierci całego pszczelego roju. Biorąc pod uwagę to, ile żyje mysz domowa i inne gatunki myszy, można dojść do wniosku, że zwierzęta te są w ciągłym pędzie. Całe 1,5 roku życia tych małych gryzoni to żerowanie przeplatane z intensywnym rozmnażaniem się i odchowywaniem młodych. Nawet okres zimowy nie jest w stanie powstrzymać myszy przed zwiększeniem swojej populacji.
Czy myszy zasypiają na zimę?
Czy myszy hibernują? Nie. Gryzonie te za wszelką cenę szukają sposobów na przetrwanie niekorzystnych warunków. Te, które żyją w norach wykopanych w ziemi, mogą pozostawać w nich przez cały rok. Ich przeżycie jest możliwe dzięki odcięciu się od warunków panujących nad powierzchnią ziemi, nienarażaniu się na mrozy i zamiecie śnieżne oraz wystarczającej ilości ciepła w podziemnych komorach i tunelach. Mysz polna buduje jednak zbyt płytkie nory, dlatego przy spadku temperatur woli przenosić się w pobliże gospodarstw ludzkich. Będąc w temacie gryzoni, warto odpowiedzieć też na pytanie, czy chomiki zapadają w sen zimowy? Żyjące w surowym klimacie chomiki dżungarskie nie hibernują, zmieniają jednak szatę na zimową. Gęstsze futerko i gromadzenie dużej ilości pokarmu w podziemnych norach sprawia, że bez problemu przeżywają zimę. Dzięki jaśniejszemu ubarwieniu są one mniej widoczne na śniegu, czyli trudniejsze do znalezienia przez polujące z powietrza drapieżniki. Zarówno myszy, jak i chomiki to fascynujące gryzonie – informacje na ich temat znajdziecie na naszym portalu.
Czy mysz robi zapasy na zimę?
Myszy domowe, ze względu na bliską obecność człowieka i jego pożywienia, nie gromadzą zapasów na zimę. Na bieżąco znajdują pokarm, a kiedy udało im się znaleźć schronienie akurat w budynku gospodarskim, istnieje duża szansa, że skorzystają ze składowanego tam zboża. Sytuacja wygląda inaczej w przypadku myszarek leśnych. Co zbiera mysz na zimę? Przede wszystkim nasiona drzew i krzewów, które są najłatwiej dostępne przed nadejściem zimy. Zapewniają one dużą ilość energii, która wykorzystywana jest np. do utrzymywania stałej temperatury ciała tych drobnych gryzoni. Jesienią zwierzęta te gromadzą nasiona np. buków, leszczyn czy dębów. Dzięki temu, że nie hibernują i pozostają aktywne przez cały rok, mogą drążyć korytarze w śniegu i przemieszczać się pod jego powierzchnią w poszukiwaniu kory czy innych jadalnych części roślin.
