Jak widzi pies? Z pewnością wielu właścicieli psów, hodowców, treserów czy behawiorystów zadaje sobie to pytanie. Dawniej mówiono, że pies widzi czarno-biało, następnie dodano skalę szarości, dziś wiadomo, że psy widzą kolory. Jakość widzenia w ciemności oraz zdolność odróżniania kolorów przez psy jest szczególnie ważna w procesie szkolenia, a także u psów pracujących czy polujących oraz przewodników osób niewidomych.
Spis treści
Czy psy widzą kolory?
Zdolność psów do rozróżniania kolorów jest przedmiotem wielu badań pokazujących często sprzeczne wyniki. Naukowcy wciąż szukają jednoznacznej odpowiedzi na pytania: czy psy widzą kolory oraz jakie kolory widzą psy. Prowadzone w ostatnich latach badania wykazują, że psy rozpoznają i wykorzystują widzenie kolorów. W siatkówce oka psa znajdują się czopki wrażliwe na kolory, dlatego można stwierdzić jednoznacznie, iż przynajmniej z anatomicznego punktu widzenia istnieje potencjał do widzenia barw przez te zwierzęta. Testy dyskryminacji behawioralnej i fotometria migotania elektroretinogramu potwierdzają morfologiczne dowody na występowanie dwóch rodzajów czopków:
- wykazujących wrażliwość na światło o długości fali około 429-435 nm (dla człowieka kolor fioletowy),
- wykazujących wrażliwość na światło o długości fali około 555 nm (dla człowieka kolor żółto-zielony).
Jednak mimo wielu badań w tym zakresie nadal nie dowiedziono jednoznacznie, czy psy postrzegają te kolory w taki sam sposób jak człowiek. Natomiast została rozwiązana kwestia, czy psy widzą na czarno-biało – nie, psy rozróżniają niektóre kolory oraz widzą w szerokiej skali szarości. Czy koty widzą tak samo? Możesz to u nas sprawdzić.
Jakie kolory widzą psy?
Widmo widzialne przez psy jest podzielone na odcienie:
- w zakresie fioletu i niebiesko-fioletowego (długości fal od 430-475 nm) – prawdopodobnie jest postrzegane przez psy jako niebieski,
- w zakresie niebiesko-zielonego (długości fal od 475-485 nm) – prawdopodobnie postrzegany przez psy jako biały lub odcień szarości,
- w zakresie zielonkawo-żółtym, żółtym i czerwonym (długości fal od 500-620 nm) – prawdopodobnie widziane przez psy jako żółty. Podsumowując, jakie kolory widzą psy, z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że kolory, które widzą psy to: niebieski, żółty, biały i odcienie szarości.
Behawioralne pomiary rozróżniania długości fal wykazały, że psy rozróżniają długości fal od około 440-520 nm, co stanowi obszar widziany przez człowieka jako barwy fioletowe, niebieskie, niebiesko-zielone i zielone. Psy nie posiadają zdolności do rozróżnienia między długościami średnimi a długimi fal światła, które człowiek postrzega jako zielone, żółto-zielone, żółte, pomarańczowe lub czerwone oraz nie mają zdolności odróżnienia barwy zielonkawo-niebieskiej od szarej. Jeśli zastanowimy się nad tym, jakiego koloru nie widzi pies, możemy z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że zielonego i niebieskiego. Badania natomiast potwierdzają, że psy są w stanie doskonale odróżniać subtelne różnice w odcieniach szarości, niewidzialne dla oka człowieka. Ograniczenia w widzeniu kolorów oraz w mechanizmie, jak psy widzą kolory, są prawdopodobnie konsekwencją ewolucji u psów, ponieważ z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że psy widzą kolory mające dla nich znaczenie biologiczne.
Niewątpliwie podczas szkolenia psów pracujących i myśliwskich powstaje problem związany z rozróżnianiem między kolorem czerwonym, pomarańczowym, żółtym i zielonym obiektów wyłącznie na podstawie koloru. Problem ten pojawia się również w przypadku psów przewodników, które nie są w stanie rozróżnić sygnałów zmieniających się na ulicznych sygnalizacjach świetlnych na podstawie wyłącznie koloru. Dlatego podczas szkolenia zwierzęta uczy się właściwych reakcji, wykorzystując dodatkowo różne bodźce, jak zapach czy smak, pozwalające na odróżnianie przez psy kolorowych obiektów.
Czy psy widzą w ciemności?
Miłośnicy psów często zastanawiają się, czy pies widzi w nocy oraz jak widzi pies w nocy. Pies w ciemności, a raczej przy słabym świetle, widzi znacznie lepiej niż człowiek, ale gorzej niż kot. Układ wzrokowy psów ewolucyjnie został wyposażony w narzędzia, które umożliwiają dostosowanie jakości widzenia do warunków świetlnych, a co jest z tym związane – poprawę tejże jakości widzenia przy niskim natężeniu światła, na przykład kiedy jest noc.
Jednym z takich narzędzi jest używanie fotoreceptorów pręcikowych. Fotopigment pręcikowy, jakim jest rodopsyna u psów, ma szczytową czułość na światło o długości fali między 506-510 nm, co jest typowe dla gatunków przystosowanych do dobrego funkcjonowania w świetle o niskim natężeniu. Warto dodać, że po intensywnej ekspozycji na jasne światło regeneracja trwa nieco ponad godzinę.
Badania wykazały, że istotnym elementem pozwalającym psom dobrze widzieć przy słabym świetle jest również występująca w oku warstwa, którą jest błona odblaskowa odbijająca światło. Odbicie to daje efekt świecących oczu. Albinizm, który upośledza funkcje oka u psów, występuje bardzo rzadko, a jeśli występuje, objawia się światłowstrętem. Pomocnym mechanizmem pozwalającym psom zachować dobre widzenie w środowisku o bardzo różnym natężeniu światła jest odruchowa regulacja rozmiaru źrenicy. Zatem, czy psy widzą w ciemności uznawanej przez człowieka jako ciemność? Tak, widzą.
Równie ciekawym tematem jest, ile żyją psy oraz jak obliczyć wiek psa – polecamy przeczytać.
Jak pies widzi człowieka?
Trudne pytanie i nieoczywista odpowiedź. Prawdopodobnie pies widzi człowieka w skali szarości, różnicując jedynie kolor żółty i niebieski. Jeśli człowiek ma ubraną np. pomarańczową kurtkę, jedynie ten element pies zobaczy w kolorze żółtym.
Pole widzenia psa
Wpływ na pole widzenia psa w dużej mierze ma wielkość zwierzęcia, długość kufy oraz osadzenie oczu w czaszce (oczodole), cechy związane bezpośrednio z rasą psa. Inaczej widzą owczarki niemieckie, a inaczej mopsy o brachycefalicznej czaszce. U psów oczy zazwyczaj są umiejscowione tak, aby mieć możliwość odchylania się o około 20° w bok od linii pośrodkowej.
Biorąc pod uwagę dwoje oczu łącznie, oszacowano, że pole widzenia typowego psa wynosi średnio 250°, co daje im dużą możliwość skanowania otoczenia. Przeprowadzono badania mieszańców o średniej długości kufy, w wyniku których stwierdzono, że średnie pole widzenia badanej grupy wynosiło 240°. Szacunki te sugerują, że każdym okiem pies widzi 120° po jednej stronie i od 15-30° po przeciwnej stronie, co daje łącznie dla jednego oka pole widzenia od 135-150°. Percepcja głębi jest prawdopodobnie największa, gdy psy mają oczy zwrócone na wprost.
Na jaką odległość widzi pies?
Badacze od lat zastanawiają się, na jaką odległość widzi pies. W wyniku różnych testów stwierdzono, że jest to cechą osobniczą, a nawet można tu wysunąć stwierdzenie, że rasową. Powszechnie przyjmuje się, że dla obiektów statycznych to dystans około 500 m, a dla obiektów w ruchu około 700-800 m.
Prawdopodobnie percepcja ruchu jest kluczowym aspektem widzenia psa i podobnie jak człowiek czy kot ma on oczy bardziej wrażliwe na obiekty ruchome niż statyczne. Dominujący fotoreceptor u psów, czyli pręciki, są szczególnie dobrze przystosowane do wykrywania ruchu i kształtów. W badaniu przeprowadzonym na grupie psów policyjnych wykazano, że zwierzęta rozpoznawały poruszające się obiekty w odległości od 810-900 m, ten sam obiekt nieruchomy zauważały w odległości 585 m lub poniżej. Psy instynktownie oceniają odległość, o czym świadczy ich zdolność do łapania szybko poruszających się obiektów czy pokonywania przeszkód.
Wiesz, kiedy jest dzień psa? Jeśli nie, przeczytaj!
