Życie morskich organizmów jest fascynujące. Nic więc dziwnego, że dla wielu osób kuszącą opcją wydaje się akwarium morskie. Charakterystyka, warunki, koszty założenia i utrzymania – to pierwsze podstawowe informacje, które powinniśmy przyswoić, jeśli myślimy o założeniu zbiornika tego typu. Akwarystyka morska potrafi być niesamowicie satysfakcjonująca, wymaga jednak naprawdę dużych nakładów czasu i specjalistycznej wiedzy. Również małe akwarium morskie będzie dla jego założyciela nie lada wyzwaniem. Warto skorzystać nie tylko z internetowych poradników, ale także z literatury poświęconej temu zagadnieniu – choć akwarium morskie w domu jest niewątpliwie unikalną ozdobą, jego utrzymanie nie jest proste.
Spis treści
Jak zrobić akwarium morskie?
Pierwsze i podstawowe pytanie brzmi – jak zrobić akwarium morskie? Niestety, nie da się udzielić odpowiedzi na to pytanie w jednym artykule. Jeśli planujemy założyć akwarium morskie, zestaw możemy przygotować samodzielnie lub zakupić gotowy. Wszystko będzie zależało od tego, jaki mamy budżet oraz oczekiwania wobec nowego zbiornika. Jeśli decydujemy się na samodzielne stworzenie morskiego ekosystemu, musimy pomyśleć o bardzo wielu rzeczach – konieczne będą nie tylko elementy wyposażenia, ale także bakterie do akwarium, wybór zwierząt i wiele wiele innych. Niewielkie akwarium morskie – 80 litrów (przykladowo), wydaje się być stosunkowo łatwiejsze do urządzenia dla laika niż akwarium morskie 1000 litrów. W ostatnich czasach dużą popularność zdobywa tak zwane nano akwarium morskie, będące miniaturowym zbiornikiem. Wbrew pozorom jego utrzymanie nie będzie wcale łatwiejsze – wręcz przeciwnie, zachowanie odpowiednich parametrów wody łatwiejsze jest w większych zbiornikach.
Jak długo świecić światło w akwarium morskim?
Bardzo ważną kwestią będzie oświetlenie – akwarium morskie bez odpowiedniej ilości światła właściwie nie istnieje. To, jak długo świecimy światło w akwarium morskim, będzie zależało między innymi od gatunków roślin i zwierząt zamieszkujących go. Ważna będzie również jego pojemność – przykładowo akwarium morskie 200 litrów ma inne zapotrzebowanie na światło niż takie o pojemności 800 litrów. Ogółem jednak zasada jest taka, że światło białe powinno być włączone przez około 10 godzin na dobę, a niebieskie o 4–5 godzin dłużej. Nie można jednak sztywno trzymać się tych wytycznych. Należy na bieżąco obserwować nasz zbiornik i reagować na bieżąco, dostosowując parametry oświetlenia do indywidualnych potrzeb.

Jak obniżyć NO3 w akwarium morskim?
Akwarium słonowodne jest bardzo specyficznym zbiornikiem. O sposobach utrzymania w nim odpowiednich parametrów wody napisano niejedną książkę, więc nie ma możliwości wyczerpania tego tematu w jednym akapicie. Istnieje kilka sposobów. Na rynku znajdziemy najróżniejsze preparaty. Musimy jednak pamiętać, że wszystkie parametry wody są ze sobą powiązane. Tak samo ważne jest, aby wiedzieć, jak podnieść KH w akwarium morskim. Skrót KH oznacza twardość węglanową, która jest szalenie ważnym parametrem – kontrolowanie jego poziomu w zbiorniku słonowodnym jest konieczne. Oczekiwany odczyn pH wody w akwarium słonowodnym powinien być delikatnie zasadowy i wynosić około 8. Poza tym istotny będzie także ciężar właściwy wody, jej temperatura, a również zawartość amoniaku i azotynów (nie powinny występować w ustabilizowanym zbiorniku). Istotne będą ponadto fosforany w akwarium morskim, zawartość jodu, magnezu, wapnia oraz strontu.
Rybki słonowodne do akwarium – jakie wybrać?
Najczęściej wybierane rybki słonowodne do akwarium to między innymi pokolec, zebrasema i błazenek, który wygląda trochę jak trzmiel. Akwarystyka morska kojarzona jest przez ludzi głównie z bajką Gdzie jest Nemo – wszystkie trzy wymienione gatunki w niej występują. Niemniejszą popularnością cieszą się piękne pterapogony i mandaryny. Wiele osób hoduje także koniki morskie w akwarium – te wyjątkowe stworzenia są wybierane głównie ze względu na swój niezwykły wygląd.
Ryby morskie do akwarium należy dobierać rozważnie, biorąc pod uwagę zarówno ich wymagania bytowe, które powinny być zbliżone, jak i temperamenty. Dlatego jeśli zastanawiamy się, jakie rybki do akwarium wybrać, po prostu zastanówmy się nad tym, na jakim gatunku najbardziej nam zależy – i resztę dopasujmy do niego. Mimo że wymienione wcześniej gatunki mogą żyć tylko w wodzie słonej, to jeśli naszym wymarzonym zwierzakiem jest krab, akwarium morskie nie jest jedyną dostępną opcją. Przykładowo, często spotykany w niewoli krab tęczowy utrzymywany jest w wodzie słodkiej.

Szkodniki w akwarium morskim
Naszą ciężką pracę z łatwością mogą zniweczyć szkodniki. „Kataklizmów”, które mogą nawiedzić nasz dojrzewający zbiornik, jest naprawę sporo, a i ustabilizowany zbiornik nie jest do końca bezpieczye. Zagrożeniem dla naszego małego ekosystemu będą różne rodzaje glonów. Jednym z najczęstszych kłopotów, które możemy napotkać na początku naszej przygody, są okrzemki w akwarium morskim. Te brunatne glony są oporne na czyszczenie mechaniczne. Możemy spotkać się również z inwazją cyjano w akwarium morskim, czyli potocznie mówiąc – sinicami. Szybko się rozrastają, zabierając tlen i przestrzeń do życia zarówno naszym rybom, jak i roślinom. Im wcześniej zabierzemy się za ich zwalczanie tym lepiej, zwłaszcza że brązowe glony w akwarium morskim nie są żadną ozdobą.
Innym niechcianym „lokatorem” są wieloszczety w akwarium morskim. Możemy stosunkowo łatwo usunąć je poprzez zastosowanie prostych pułapek. W walce z inwazją wieloszczetów może pomóc nam krab – akwarium morskie w większości wypadków zyska na takim nowym lokatorze. Wieloszczety pełnią jednak również pożyteczne funkcje w zbiorniku, dlatego – o ile nie jest ich za dużo – nie musimy się nimi zbytnio przejmować. Nieco gorzej jeśli pojawią się wirki w akwarium morskim. Ich obecność drażni koralowce, przez co negatywnie wpływa na ich rozwój.
Na koniec warto tutaj wspomnieć, że wszystkie te „szkodniki” naturalnie występują w morzach i oceanach. Tworząc zbiornik, nie sposób uniknąć przyniesienia „czegoś” wraz z naturalnymi kamieniami, piaskiem, roślinami czy zwierzętami. I nie ma znaczenia tu, czy jest to akwarium morskie 80 litrów czy może akwarium morskie 300 litrów – prędzej czy później inwazja nieproszonego „gościa” trafi się każdemu.
Czyszczenie akwarium morskiego
Podstawą utrzymania zbiornika w porządku jest profilaktyka – odpowiednio skonstruowane systemy filtrujące, obecność organizmów pomagających w utrzymaniu wody w dobrym stanie oraz regularne podmiany wody. Co zrobić, jeśli pojawi się mleczna woda w akwarium morskim? Zmętnienie będzie świadczyło o zanieczyszczeniu zbiornika. Powody mogą być różne – od naturalnego osadu z elementów wyposażenia, przez zbyt obfite karmienie, po buszowanie rybek w podłożu, co powoduje podnoszenie się drobinek ze żwirku. Jednym z przykładów tego typu organizmów jest babka – akwarium morskie zyskuje na jej obecności, gdyż wyjada niechciane szkodniki z podłoża, jednak efektem może być nadmierne rozkopanie piachu. Jeśli sytuacja będzie wymagała porządnego czyszczenia, musimy pamiętać, że podmiana wody w akwarium morskim (podobnie jak w każdym innym) powinna odbywać się stopniowo – nie więcej niż 30% za jednym razem. Niezastąpiony będzie tutaj również filtr akwariowy, będący niezbędnym elementem wyposażenia – nie ważne, czy nasze akwarium morskie ma 100 litrów czy 1000.

Ile kosztuje akwarium morskie?
To będzie zależało od wielu czynników – rozmiaru zbiornika , źródła zakupu, a także rodzaju wyposażenia, na jakie się zdecydujemy. Jednak nawet przy minimalizowaniu wydatków kwota zakupu z pewnością przekroczy tysiąc złotych. Zbiornik musi być wyposażony nie tylko w żywe organizmy, w tym rośliny i zwierzęta (które do tanich nie należą), ale także w wiele sprzętów. Panel filtracyjny w akwarium morskim musi nie tyko „być”, ale także sprawnie funkcjonować, więc ciężko na tym zaoszczędzić. Potrzebować będziemy także grzałki, oświetlenia w różnych kolorach, pompy, ozonatora i tak dalej. Kolejną kwestią będzie komin, który – choć nie jest konieczny – zapewnia dodatkowy przepływ wody.
Z pewnością łatwiej będzie zakupić gotowe akwarium morskie, musimy jednak pamiętać, że późniejsze utrzymanie go leży już w naszych rękach. Trzeba jednak liczyć się także z tym, że akwarium na zamówienie będzie droższe niż takie, które przygotujemy samodzielnie. Dobrym i korzystnym cenowo pomysłem wydaje się już używany zbiornik, którego ktoś chce się pozbyć.
Z mniej oczywistych rzeczy musimy zastanowić się także, gdzie nasz zbiornik będzie stał. Wygodnym rozwiązaniem będzie szafka pod akwarium morskie, gdyż ułatwi to zmianę jego miejsca w razie konieczności. Jeśli wymarzymy sobie na przykład akwarium w ścianie, prawdopodobnie nie obejdzie się bez pomocy fachowca. Jak widać opcji jest bardzo wiele, dlatego nie da się udzielić jednoznacznej odpowiedzi na pytanie ile kosztuje akwarium tego typu, zbyt wiele zmiennych wpływa na jego cenę. Jedno jest jednak pewne – nie będzie to tania „zabawa”. Akwarium morskie w salonie jest piękną, ale i niesamowicie wymagającą „ozdobą”.
Akwarystyka morska jest szalenie interesującą dziedziną, a zajmowanie się nią potrafi przysporzyć tak samo dużo satysfakcji, co frustracji. Decydując się na rozpoczęcie tej przygody, musimy liczyć się z wyzwaniami, jakie stawia przed nami akwarium morskie – temperatura, twardość węglanowa wody, zawartość związków chemicznych, oświetlenie… rzeczy, które musimy mieć pod kontrolą, jest bardzo wiele. Wejście w ten świat z pewnością będzie od nas wymagało zapoznania się ze specjalistyczną literaturą z tej dziedziny.