Kiedy nasz podopieczny ciężko choruje i brakuje mu już woli życia, warto dowiedzieć się, jak przebiega usypianie psa i jaki jest jego koszt. Mimo tego, że uśpienie psa jest tematem bardzo przykrym i trudnym, powinien zostać poruszony przez każdego opiekuna zwierzęcia domowego. Świadomość i wiedza na temat przebiegu procedury eutanazji zwierzęcia pomoże podjąć ostateczną decyzję.
Spis treści
Kiedy podjąć decyzję o uśpieniu psa?
Zwierzęta, tak jak i ludzie, zapadają na rozmaite choroby i przypadłości, które nierzadko wiążą się z bólem lub dyskomfortem. Badania weterynaryjne i wnikliwa obserwacja własnego psa pozwalają na upewnienie się, że przejawia on oznaki bólu. Świadome utrzymywanie zwierzęcia w cierpieniu niedającym się stłumić żadnymi lekami, to zaburzanie jego dobrostanu. Aktualnie standardem oceny dobrostanu zwierząt jest Lista Pięciu Wolności:
- Wolność od głodu i pragnienia – zwierzę musi mieć dostęp do świeżej wody i pełnowartościowego pokarmu.
- Wolność od dyskomfortu – poprzez zapewnienie odpowiedniego otoczenia, schronienia i wygodnego miejsca odpoczynku.
- Wolność od bólu, urazów i chorób – poprzez odpowiednie działania profilaktyczne (np. zabezpieczenie przed chorobami odkleszczowymi – przeczytaj, z czym może wiązać się kleszcz u psa) albo szybko postawioną diagnozę i rozpoczęte leczenie. W obniżonym dobrostanie żyją np. modne ostatnio brachycefaliczne rasy psów. Budowa ich czaszki wiąże się z wieloma problemami zdrowotnymi.
- Wolność ekspresji normalnych zachowań – poprzez zapewnienie właściwej przestrzeni życiowej, odpowiedniego wyposażenia, a w przypadku zwierząt stadnych również towarzystwa zwierząt tego samego gatunku.
- Wolność od strachu i dystresu – zwierzę powinno przebywać w warunkach zapewniających mu równowagę psychiczną; nie może być narażone na mentalne cierpienie.
Kiedy dobrostan zwierzęcia jest bardzo niski i nie ma żadnego sposobu na jego poprawę, warto rozważyć humanitarne uśpienie psa przez lekarza weterynarii. Według polskiego prawa właściciel psa nie może samodzielnie podjąć decyzji o jego eutanazji, jeśli nie istnieją ku temu wskazania medyczne. Oznacza to, że nie można „na życzenie” uśpić zdrowego zwierzęcia.
Weterynarz, kierując się Ustawą o Ochronie Zwierząt z 21 sierpnia 1997 r. oraz Kodeksem Etyki Lekarza Weterynarii, ma prawo podać zastrzyk na uśpienie psa tylko w następujących przypadkach:
- zwierzę cierpi, czego powodem jest zaawansowana lub nieuleczalna choroba – następstwami ciężkich, bolesnych chorób są symptomy bólowe takie jak np. utrata apetytu, niekontrolowane oddawanie moczu i kału lub brak ich oddawania, spadek aktywności zwierzęcia czy wokalizacja. Starość zwierzęcia sama w sobie nie jest wskazaniem do eutanazji. Kiedy uśpić starego psa? Wtedy, kiedy stan jego zdrowia nie pozwala na egzystencję bez bólu i przedłużanie jego życia sprawia mu tylko zbędne cierpienie. Zastanawiasz się, ile żyją psy? Dowiesz się tego na naszym portalu;
- zwierzę wykazuje dużą agresję – psy stwarzające zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka lub innych zwierząt, po konsultacji z behawiorystą, mogą zostać uśpione ze względów bezpieczeństwa. Warto dodać, że agresja często wiąże się z bólem lub strachem, co oznacza obniżony dobrostan zwierzęcia, a w konsekwencji jego cierpienie;
- zwierzę uległo wypadkowi losowemu i poniosło ciężkie obrażenia – najczęściej dotyczy to psów, które w wyniku wypadku komunikacyjnego doznały poważnych obrażeń wewnętrznych i złamań.
Poza sytuacjami, w których to właściciel zwierzęcia podejmuje decyzję, zdarza się również, że to lekarz weterynarii jest prawnie zobowiązany do przeprowadzenia eutanazji psa. Dzieje się to w sytuacji, gdy u zwierzęcia wystąpiły objawy wścieklizny lub gruźlicy.
Jak wygląda uśpienie psa?
Pierwszym i najważniejszym krokiem po wejściu ze swoim psem do gabinetu jest wyrażenie pisemnej zgody na dokonanie eutanazji. Lekarz pozwoli nam podpisać zgodę, tylko jeśli pacjent faktycznie kwalifikuje się do tego zabiegu. Weterynarz dokładnie wytłumaczy, jak będzie przebiegał zabieg i jakie są skutki uboczne podawanych substancji. W niektórych gabinetach możliwe jest położenie psa na materacu na podłodze i przebywanie z nim w kontakcie o wiele bliższym niż przy ułożeniu na stole. Daje to komfort nie tylko opiekunowi, ale też zwierzęciu, które może położyć głowę na kolanach swojego człowieka. Uspokajanie psa w tej sytuacji jest niezwykle ważne. Jeżeli nasz pies się trzęsie, musimy mieć świadomość tego, że jest to normalna reakcja na stres czy ból. Kiedy wszyscy są już gotowi na tę trudną chwilę, lekarz wkłuwa się do żyły odpromieniowej psa i podaje środki znieczulające. Kiedy czworonóg straci przytomność, podaje się mu zastrzyk usypiający.
Czym usypia się psa?
Eutanazja psa najczęściej odbywa się przy użyciu związków takich jak: pentobarbital sodu (oksybarbituran), pentobarbital (barbituran) i embutramid. Ten trzeci stosuje się w złożonych preparatach, wraz ze środkami, które uzupełniają jego działanie. Aby usypianie psa przebiegło humanitarnie i bezboleśnie, przed podaniem preparatu z barbituranami zwierzę odpowiednio się premedykuje, tzn. znieczula w celu zniesienia jego świadomości.
Czy uśpienie psa boli?
Eutanazja z języka greckiego oznacza łagodną śmierć. Dzięki zastosowaniu narkozy psy nie są przytomne w czasie podawania zastrzyku usypiającego. Jeżeli pentobarbital jest podawany dożylnie, bez wcześniejszej premedykacji, jedynym bólem, jaki odczuje zwierzę, jest wkłucie się do żyły. Pentobarbital, o ile jest podawany w formie iniekcji dożylnej, bardzo szybko znosi przytomność zwierzęcia. Procedura uśpienia psa wykonana w profesjonalny sposób nie jest zatem dla niego bolesna.
Uśpienie psa – ile trwa?
Profesjonalnie wykonana eutanazja przebiega szybko i sprawnie. Weterynarz przed podaniem zwierzęciu środków znieczulających daje opiekunowi czas na pożegnanie się ze zwierzęciem. Jeśli chodzi o czas trwania zabiegu – szybki wlew pentobarbitalu wywoła eutanazję już po 2-3 minutach. Dożylne podanie pentobarbitalu umożliwi przeniknięcie substancji do mózgu już w 14-90 sekund, dlatego jest to najlepsza i najszybciej dająca widoczne efekty metoda. Dla porównania, po podaniu preparatu do jamy otrzewnej pierwsze efekty obserwuje się po 5-15 minutach.
Ile kosztuje uśpienie psa?
Koszt, jaki poniesiemy, w głównej mierze zależy od indywidualnego cennika przychodni, w której nastąpi eutanazja psa. Cena samego zabiegu może zostać bowiem powiększona jeszcze o każdorazowo ponoszony koszt wizyty. Oczywistym jest, że im większe zwierzę, tym większa ilość preparatu będzie potrzebna do jego uśpienia. Najmniej za tę usługę zapłaci zatem opiekun psa małej rasy – w zależności od miasta, eutanazja psa o masie ciała do 5 kg to koszt od 50 do 80 zł. Dwa razy większej ceny można spodziewać się w przypadku średnich psów (około 10 kg masy ciała). Uśpienie dużego psa zazwyczaj kosztuje więcej niż 200 zł.
Co się dzieje z psem po uśpieniu?
Wraz z podjęciem decyzji o zakończeniu cierpienia swojego zwierzęcia warto zastanowić się, co zrobić z psem po uśpieniu. Nie jest możliwe zabranie zwierzęcia w celu pochowania go w ogródku czy lesie – zabrania tego prawo sanitarne. Zwłoki psa uśpionego dużą ilością barbituranów stanowią niebezpieczeństwo dla innych organizmów. Działanie środków użytych przy eutanazji utrzymuje się długo i może doprowadzić do śmierci np. dzikich zwierząt. Zwłoki są również rezerwuarem patogenów i nieodpowiedzialne ich pochowanie może sprzyjać szerzeniu się chorób.
Co weterynarz robi z uśpionym psem? Jeśli zdecydujemy się zostawić zmarłe zwierzę u lekarza weterynarii, ten umieści je w chłodni. Po wypełnieniu się chłodni zlecony zostaje odbiór zwłok przez firmę utylizacyjną.
Jeśli chcemy pochować ukochanego psa na cmentarzu dla zwierząt, jest to możliwe dzięki firmom zajmującym się tego rodzaju działalnością. Zazwyczaj oferują one również szeroki wachlarz usług związanych z kremacją, np. utworzenie diamentu z prochów psa, zachowanie po psie odcisku jego łapy czy wygrawerowanie upamiętniającej tabliczki na grób.