Czy kiedykolwiek zastanawialiście się nad tym, czy ptaki mają uszy? Brzmi to dość dziwnie, a jednocześnie zabawnie, natomiast uszy ptaków odgrywają bardzo ważną rolę w ich funkcjonowaniu. Ptaki, tak jak i inne zwierzęta, wykorzystują swoje naturalne predyspozycje do przetrwania na wolności. Wszystkie ich zmysły w wyjątkowy sposób umożliwiają im życie w najbardziej dzikich warunkach. Jak w takim razie funkcjonują ptasie zmysły? Jak słyszą ptaki i jaką rolę w ich życiu odgrywa słuch?
Spis treści
Gdzie ptaki mają uszy? Budowa ucha ptaka
Aby dowiedzieć się, jak działa słuch ptaków, najpierw należy zapoznać się z budową tego narządu. W odróżnieniu od ssaków ptaki nie posiadają małżowiny usznej. Ich ucho znajduje się wewnątrz jamy wypełnionej powietrzem. Ucho wewnętrzne zbudowane jest z kanałów i jam, wypełnionych błędnikiem błoniastym. To właśnie kanaliki i jamy tworzą narząd odpowiedzialny za równowagę, słuch i orientację w terenie i przestrzeni powietrznej.
Brzmi to wszystko bardzo skomplikowanie, więc spróbujemy to uprościć. Gdzie ptaki mają uszy? Ucho zewnętrzne u ptaków – tak jak u człowieka – znajduje się na bokach głowy. Zwierzęta te nie posiadają małżowiny usznej, lecz otwory uszne zakryte piórkami. Co ciekawe, to właśnie dzięki piórom zwierzęta te doskonale słyszą dźwięki z otoczenia. Ich ułożenie pozwala na przyswajanie dźwięku i zabezpiecza otwory przed czynnikami środowiskowymi, np. wiatrem czy pyłem. Jednak czy wszystkie ptaki mają uszy? Odpowiedź brzmi: oczywiście, że tak. Wszystkie osobniki do prawidłowego funkcjonowania używają trzech podstawowych zmysłów – słuchu, wzroku (dowiedz się, jak widzą ptaki) oraz węchu. Każdy z nich pełni wyjątkową funkcję w ptasim życiu i umożliwia przetrwanie.
Jak słyszą ptaki? Słuch i inne zmysły
Węch u ptaków jest jednym z najlepiej rozwiniętych zmysłów, który posiadają. Jednak nie wszystkie osobniki mogą pochwalić się doskonale rozwiniętym narządem węchu. Powszechnie wiadomo, że zwierzęta te nie przywiązują większej uwagi do zapachów będących w ich otoczeniu.
Ptaki są doskonale znane ze swojego wzorku. Często używamy przecież powiedzenia „sokole oko”, które określa doskonałą umiejętność dostrzegania i widzenia. Ptasi wzrok jest jednym z trzech najważniejszych zmysłów. Ich oczy są przystosowane do funkcjonowania w nocy lub/i pod wodą. Dzięki nim mogą dostrzec z ogromnej wysokości ofiarę i błyskawicznie ją zaatakować. Doskonałym przykładem może być ptak jeżyk. Jak podają liczne źródła internetowe, porusza się on z zawrotną prędkością, potrafi błyskawicznie odróżnić trutnia od pszczoły i wybrać dla siebie odpowiednią zdobycz. Ta imponująca umiejętność pozwala ptakom na szybkie i bezpieczne polowanie.
Jednak skupiamy się na narządzie słuchu. Jak słyszą ptaki? Na ich umiejętność słyszenia składa się kilka czynników. Dźwięki, które trafiają z otoczenia do ptasiego ucha, są przetwarzane w narządzie słuchu. Następnie narząd ten wysyła informację, do mózgu, który identyfikuje dźwięk i go interpretuje.
Czy ptaki słyszą ultradźwięki?
Jakie dźwięki słyszą ptaki i czy ptaki śpiewające mają lepszy słuch od tych, które nie śpiewają? Człowiek słyszy w zakresie od 20 Hz do 20 kHz, a ptaki od 10 do 12 kHz. Dla wyjaśnienia Hz (herce) są to tony niskie, czyli basy, natomiast kHz są tonami wysokimi, słyszalnymi przez człowieka. Więc czy ptaki słyszą ultradźwięki? Jedną z powszechnie dostępnych metod odstraszania tych zwierząt są właśnie głośniki ultradźwiękowe. Emitują one intensywne fale ultradźwiękowe, które działają na zmiennej częstotliwości. Dźwięki te są niesłyszalne dla ludzkiego ucha, jednak mocno wpływają na ptasi słuch i skutecznie odstraszają te zwierzęta. Jednak należy pamiętać, że niektóre gatunki posiadają inną czułość na częstotliwość dźwięków. Dlatego ciężko jest określić, czy faktycznie te śpiewające posiadają lepszy słuch. Można jednak domyślać się, że różne gatunki posiadają inaczej rozwiniętą umiejętność słuchania. Jednak zdecydowanie ptasi słuch nie został stworzony do interpretowania czystości ich śpiewu, a do komunikacji i przetrwania.
Na podstawie wszystkich informacji można stwierdzić, że ptaki posiadają uszy, które pełnią bardzo ważną funkcję w ich życiu. To właśnie dzięki nim mogą one polować, tropić, komunikować się i unikać zagrożenia. Co oznacza, że ptasie uszy posiadają znacznie większe znaczenie, niż mogło się nam wydawać.
Ptaki, a co za tym idzie – ornitologia, to niezwykle ciekawa dziedzina wiedzy! Z pewnością jeszcze nie jedna informacja o tych zwierzętach bardzo nas zaskoczy. Warto cały czas pogłębiać swoją wiedzę w tym temacie, m.in. poprzez codzienną, samodzielną obserwację ptaków. Bardzo do tego zachęcamy – tak samo jak do przeczytania innych artykułów z działu PTAKI na naszym portalu. Miłośnicy tych latających stworzeń na pewno będą zachwyceni.
