Królowa pszczół to najważniejszy owad w całym ulu. Jej rolą jest złożenie jaj, z których wylęgną się tysiące nowych pszczół.
Fascynująca społeczność pszczół to typowy matriarchat. A to oznacza rządy żeńskiej części populacji. Męskie osobniki pszczół, czyli trutnie są potrzebne właściwie jedynie do zapłodnienia matki w czasie lotów godowych. Bo wśród wszystkich mieszkańców ula najważniejsza jest właśnie matka zwana też królową. To ona rozmnaża się, dając początek nowym pokoleniom, by cykl życia mógł trwać nieprzerwanie.
Spis treści
Jak wygląda królowa pszczół?
Jeśli umiemy bez kłopotu rozpoznać, czy żółto-czarny owad to osa czy pszczoła, możemy teraz wejść na kolejny szczebel wiedzy. Spróbujmy sobie odpowiedzieć na pytanie, jak wygląda królowa pszczół? Matka jest większa od robotnic, ma duży odwłok, a za to nie ma narządów do zbierania pyłku. Czy królowa pszczół ma żądło? Oczywiście, ale jest ono gładkie i – można powiedzieć – wielokrotnego użytku. Ukąszenie pszczoły robotnicy (a raczej jej użądlenie) kończy się dla takiego owada śmiercią.
Ile żyje królowa pszczół?
W stosunku do robotnic i trutni królowa żyje bardzo długo. Matki pszczele dożywają do 5 lat, a czasami i więcej. Jednak swoją rolę najlepiej spełniają w pierwszym i drugim roku. A ile żyje pszczoła, która nie jest matką? To zależy od pory roku jej wygryzienia. Robotnice, które wygryzą się wiosną i latem, żyją około 36-40 dni. Te, które wygryzają się jesienią, a których zadaniem jest przezimowanie, żyją 6-9 miesięcy. Trutnie po 3 miesiącach przestają być po prostu wpuszczane do ula i gdzieś giną.
Co robi królowa pszczół?
Jej główne zadanie to złożenie jaj. W ciągu życia jedna matka składa około pół miliona takich jaj. Jak pisze Joachim Petterson w swojej książce „Pszczoły. Opowieść o pasji i miłości do najważniejszych owadów na świecie”, dzienna produkcja jaj przekracza kilkakrotnie masę samej królowej pszczelej. Pszczoły karmicielki dostarczają pokarm królowej pszczół. Tym pokarmem jest mleczko pszczele, które królowa zjada przez całe życie. Zanim matka złoży jaja, jest unasienniana przez trutnie w czasie lotu. Lot godowy królowej pszczół odbywa się około 20-30 metrów nad ziemią. Jeśli lotu godowego nie ma, matka składa niezapłodnione jaja, z których wylęgają się trutnie.
Rola matki nie ogranicza się jednakże do składania jaj. W „Poradniku pszczelarza” autorstwa Mateusza Morawskiego czytamy, że matka integruje rodzinę za pomocą feromonów. Role pszczół są ściśle podzielone i uzależnione od wieku owada. Najmłodsze pszczoły czyszczą komórki. Potem karmią czerw (larwy), a następnie wypacają wosk i trzymają straż przy wejściu do ula. Pszczoły zbieraczki wykonują najtrudniejszą pracę. Dostarczają do ula nie tylko pyłek, nektar i spadź, ale też wodę. Dlatego bardzo ważne jest, by w odpowiednim miejscu ustawić poidełko dla pszczół.
Jak rodzi się królowa pszczół?
Jajo przyszłej matki nie różni się niczym od innych jaj. Więc skąd się bierze królowa pszczół? Po 3 dniach z jaj wykluwają się larwy, czyli czerw otwarty. Wszystkie larwy pszczół są karmione przez 3 dni mleczkiem. Później jednak taki pokarm dostaje tylko larwa przyszłej matki. Komórka tej larwy jest większa niż larw pszczół robotnic. Jest ona nazywana matecznikiem. Dorosła matka wykluwa się już po 16 dniach od złożenia jaja. To najkrótszy czas spośród wszystkich pszczół. Przyszła robotnica na rozwój potrzebuje 21 dni, a truteń – 24.
Co się dzieje, gdy umiera królowa pszczół?
W rodzinie jest zazwyczaj jedna matka. Gdy królowa ginie, wtedy pszczoły wybierają larwę i wychowują ją na nową królową. Ale niekoniecznie przyczyną musi być śmierć panującej władczyni. Społeczność może być z dotychczasowej matki niezadowolona, gdyż jest ona już na przykład za stara.
Pszczelarze mogą łączyć rodziny i wówczas są dwie matki. A jeśli chcemy dokonać zakupu, którym jest królowa pszczół, to jaka jest jej cena? Nieunasienniona matka kosztuje około 25 zł, unasienniona – około 90.
