Środowisko życia ptaków to niezwykle ciekawy temat. Ptaki stanowią jedną z najliczniejszych grup kręgowców. Wyróżnia się wśród nich około 9 tysięcy gatunków. Występują one niemalże na całej planecie, we wszystkich strefach klimatycznych.
Spis treści
Podział ptaków ze względu na środowisko życia
Są to pierwsze kręgowce, które na drodze ewolucji wykształciły zdolność utrzymywania stałej temperatury ciała. Jak ptaki przystosowały się do życia w różnych środowiskach? Właśnie to stałocieplność i umiejętności lotu sprawiły, że te zwierzęta rozprzestrzeniły się po całej kuli ziemskiej i zamieszkały w różnych strefach klimatycznych. Dlatego podział ptaków ze względu na środowisko życia jest dość obszerny.
Wyróżniamy zarówno ptaki wodne i lądowe, jak również błotne czy synantropijne. Ostatnie z nich to takie, które przystosowały się do życia w towarzystwie człowieka, jak np. jerzyk, który pierwotnie zamieszkiwał tereny górskie, a od kilku już dekad świetnie odnajduje się w klimacie miejskim. Jeśli chcemy obserwować jerzyki z bliska, warto zastanowić się, jak zwabić ptaki do ogrodu. Dosyć prostym i skutecznym rozwiązaniem są budki lęgowe. W związku ze zmianami w budownictwie w ostatnich latach jerzyki mają coraz większy problem ze znalezieniem odpowiedniego miejsca na założenie gniazda. W związku z tym coraz częściej apeluje się o budowanie dla nich budek lęgowych, aby mogły dalej żyć w naszym sąsiedztwie.
Ptaki potrafią zaaklimatyzować się nawet w skrajnie trudnych warunkach klimatycznych, dlatego środowisko życia ptaków jest tak zróżnicowane. Przykładem z naszego podwórka może być gil, któremu niestraszne są niskie temperatury i jako jeden z nielicznych nie odlatuje na zimę do ciepłych krajów. Jednak wyróżniamy również gatunki żyjące w zdecydowanie trudniejszych warunkach, jak np. pingwiny na biegunie północnym czy spotykane w warunkach pustynnych sępy. Ponadto niektóre ptaki są w stanie żyć na bardzo dużych wysokościach, a nawet na wyspach wulkanicznych, w miejscach, gdzie nie docierają żadne inne kręgowce.
Budowa ciała ptaka ma związek z jego trybem życia
Czy budowa ciała ptaka ma związek z jego trybem życia? Zdecydowanie tak. Ptaki w swojej anatomii oraz fizjologii posiadają liczne przystosowania, które umożliwiają im podniebne życie. Najbardziej charakterystyczne są, przekształcone w skrzydła, kończyny przednie. Jednak zwierzęta te posiadają wiele innych ciekawych elementów, których nie widać na pierwszy rzut oka, a dzięki którym mogą spędzać długie godziny w powietrzu. Są to przede wszystkim pneumatyczne, czyli puste w środku, kości. Szkielet ptaka jest niezwykle lekki, dzięki czemu dużo łatwiej jest mu wzbić się w powietrze. Ponadto te zwierzęta posiadają niezwykle wydajny układ oddechowy. Charakteryzują się zdolnością tzw. podwójnego oddychania, dzięki czemu do ich płuc dociera dużo więcej tlenu.
Przystosowanie ptaków do życia w wodzie
Ptaki żyjące na terenach wodnych to przede wszystkim doskonale znane nam kaczki, mewy czy łabędzie. Co sprawia, że odnajdują się tak dobrze w takim środowisku? Na przystosowanie ptaków do życia w wodzie składa się kilka czynników. Przede wszystkim jest to bardzo gęste i natłuszczone upierzenie, które świetnie izoluje ciało od wody i pomaga unosić się na jej powierzchni. Ponadto ptaki wodne charakteryzują się podłużnym ciałem, które równomiernie układa się na wodzie, co pozwala im na łatwe utrzymanie równowagi i wygodne dryfowanie.
Jak ptaki drapieżne przystosowały się do prowadzonego trybu życia?
Ptaki drapieżne to zwierzęta polujące, dlatego ich ciała wyposażone są w silne haczykowate dzioby oraz bardzo ostre i długie szpony, którymi sprawnie chwytają swoje ofiary. Dodatkowo mają niezwykle dobry wzrok i są w stanie dojrzeć niewielkiego gryzonia nawet z bardzo dużej odległości. Wśród drapieżników wyróżnia się również sowy, czyli ptaki prowadzące nocny tryb życia. Charakteryzują je zdolność widzenia w ciemności, dzięki czemu nawet w nocy mogą bez problemu polować i zdobywać pokarm. Życie ptasich drapieżników jest niezwykle fascynujące dla badaczy i ornitologów, dlatego są one jednymi z najczęściej obserwowanych i oznaczonych gatunków. Narzędziem służącym do ich oznaczania jest obrączka ptaka, dzięki której możliwe jest zbieranie informacji o jego losach w ciągu całego życia.
W jaki sposób ptaki przystosowały się do życia na lądzie?
Jakie znamy gatunki typowo lądowe i w jaki sposób ptaki przystosowały się do życia na lądzie? Większość znanych nam gatunków posiada zdolność latania, jednak niektóre z nich ją utraciły, częściowo lub całkowicie. Znamy kilka gatunków ptaków, którym nie jest dane doświadczyć podniebnego życia. Gatunki te potocznie zwane są nielotami i zalicza się do nich między innymi kury. Żyjąc wyłącznie na lądzie, kury przystosowały się ewolucyjnie do zdobywania pokarmu dostępnego w ich obszarze. Ich kończyny wyposażone są w długie ostre pazury, którymi grzebią w ziemi w poszukiwaniu pożywienia. Z tego względu zwierzęta te określane są mianem grzebiących. Jednak nie tylko nieloty poszukują pożywienia w ten sposób. Z tej zdolności korzystają również bażanty czy cietrzewie. Strusie natomiast potrafią bardzo szybko biegać, co po części rekompensuje im brak zdolności latania i umożliwia sprawne przemieszczanie się po lądzie.
