W okresie wiosenno-letnim użądlenie pszczoły może przytrafić się każdemu z nas. W poczuciu zagrożenia owad wyposażony w żądło próbuje się bronić, wbijając swą broń w naszą skórę. Dla większości osób kontakt z niewielkimi ilościami jadu pszczelego nie jest niebezpieczny. Sytuacja jest jednak zupełnie odwrotna w przypadku alergików. To właśnie jad pszczoły miodnej i osy wywołuje najgroźniejsze spośród toksyn owadzich reakcje alergiczne, które mogą prowadzić nawet do wstrząsu anafilaktycznego. Jakie są objawy użądlenia pszczoły i jak poradzić sobie z nimi domowymi sposobami? Dowiesz się z tego artykułu.
Spis treści
Użądlenie pszczoły: jak wygląda?
Użądlenie pszczoły następuje najczęściej w wyniku zaniepokojenia tego owada w miejscu jego bytowania. Kiedy pszczoła żądli, jej żądło wbija się w skórę. Przez drobne kolce obecne na powierzchni żądła nie jest możliwe jego wyciągnięcie bez uszczerbku na miękkich strukturach ciała pszczoły miodnej. Użądlenie zabija pszczołę, która, chcąc odlecieć, wyrywa sobie całą dolną część odwłoka. Pszczoły miodne to jedyny gatunek pszczół, które giną po użądleniu. Użądlenie pszczoły murarki nie sprawia, że traci ona żądło, co oznacza, że może użyć go więcej niż jeden raz .Jak odróżnić użądlenie osy od pszczoły? Osa podobnie jak murarka może żądlić kilkukrotnie. Aplikuje ona też mniej jadu jednorazowo. Użądlenie pszczoły bez żądła pozostawionego w ranie nie jest możliwe. Osa z kolei nigdy nie zostawia po sobie żądła. Szczególne wątpliwości może budzić ponowne pojawienie się na terenie naszego kraju zadrzechni – charakterystycznych, czarnych pszczół. Krytycznie zagrożone wyginięciem zadrzechnia fioletowa i zadrzechnia czarnoroga bronią swoich gniazd. Niepokojenie ich w pobliżu miejsca gniazdowania może sprawić, że zachowają się agresywnie. Użądlenie czarnej pszczoły nie jest jednak niebezpieczne dla osób, które nie są alergikami.
W zależności od stopnia alergii na jad pszczół reakcje po wprowadzeniu go do organizmu mogą być bardzo różne. Łagodna reakcja nie wymaga kontaktu z lekarzem. Występuje ona u 90% osób. Objawia się ona ostrym bólem w momencie użądlenia i niedługo po. Rumień po ukąszeniu pszczoły, a tak naprawdę jej użądleniu, ma postać nieco podniesionej, zaczerwienionej skóry. Zanika on w ciągu doby. Duża reakcja miejscowa oznacza odczyn po ukąszeniu, który ma średnicę powyżej 10 cm. Przy tego typu reakcji objawy mogą utrzymywać się do tygodnia. Doświadczenie dużej reakcji miejscowej sprawia, że istnieje 5-10% ryzyka wykształcenia reakcji alergicznej po użądleniu w przyszłości. Jednym z objawów alergii po ukąszeniu pszczoły jest pokrzywka.
Następstwem użądlenia może być reakcja zapalna związana z zakażeniem. Złe samopoczucie i gorączka po użądleniu pszczoły w takim przypadku może utrzymywać się nawet 2 tygodnie i często wymaga podania antybiotyków.
Jak długo utrzymuje się opuchlizna po ukąszeniu pszczoły?
Ukąszenie nie jest terminem tożsamym z użądleniem, dlatego nie powinno się używać ich zamiennie! Użądlenie zachodzi z użyciem żądła, czyli narządu znajdującego się na końcu odwłoka samic niektórych gatunków owadów. Żądło połączone jest z gruczołem jadowym, dlatego możliwe jest aplikowanie przez nie jadu. Ukąszenie to inaczej ugryzienie. W Polsce najczęściej zdarzają się ukąszenia przez komary, meszki, pluskwy, bąki bydlęce czy wszy, a nieprzyjemności z nimi związane wywołane są alergenami znajdującymi się w ślinie wymienionych owadów. Owady mogą przenosić choroby odzwierzęce. Jeśli jesteś ciekawy, jak niebezpieczne jest ugryzienie szczura, zajrzyj do naszego artykułu na ten temat.
Jeśli chodzi o opuchliznę i powiększone węzły chłonne po ukąszeniu pszczoły (a tak naprawdę jej użądleniu), mogą one utrzymywać się przez cały czas trwania infekcji, która może wdać się w ranę po użądleniu, a więc nawet ponad 2 tygodnie.
Co zrobić po ukąszeniu pszczoły?
Aby zredukować odczyn po ukąszeniu pszczoły, a tak właściwie jej użądleniu, należy wyjąć pozostawione w skórze żądło przy pomocy pęsety. Swędzenie po użądleniu pszczoły może zostać zredukowane przez leki antyhistaminowe lub maść z hydrokortyzonem. Ulgę w bólu przyniesie przyłożenie zimnego kompresu do miejsca użądlenia.
Szczególnie szybko należy działać w przypadku użądlenia pszczoły u dziecka. Po wyjęciu żądła i przemyciu tego miejsca wodą z mydłem do skóry należy przyłożyć zimny kompres. Następnie trzeba uważnie obserwować, czy u dziecka nie pojawiają się objawy reakcji alergicznej. Użądlenie pszczoły w ciąży również nie stanowi powodu do niepokoju, o ile ukłuta kobieta nie wykaże reakcji alergicznej. Podstawowa pierwsza pomoc po użądleniu pszczoły to właśnie wymieniony wcześniej ciąg czynności.
Spacerując boso po trawie, może przydarzyć nam się użądlenie pszczoły w stopę. Postępowanie w takich przypadkach jest identyczne jak w pozostałych. O wiele gorsze konsekwencje ma użądlenie pszczoły w oko – wymaga ono szybkiej interwencji lekarza. Użądlenie pszczoły w głowę czy szyję również jest niebezpieczne, ponieważ obrzęk może pojawić się w okolicy gardła i uniemożliwić oddychanie.
Co na opuchliznę po ukąszeniu pszczoły?
Obrzęk po ukąszeniu pszczoły czy osy może się pojawić, tylko jeśli uda jej się przy pomocy aparatu gębowego przeciąć skórę i doprowadzić do kontaktu swojej śliny z krwią ofiary. Co na użądlenie pszczoły? Domowe sposoby z pewnością pomogą złagodzić objawy takie jak swędzenie, obrzęk czy ból. W badaniach z 2021 roku udowodniono, że miód manuka zmniejsza stan zapalny i zapobiega infekcjom bakteryjnym. Należy posmarować nim miejsce użądlenia, owinąć daną okolicę bandażem i odczekać godzinę. Znane domowe sposoby to także przyłożenie plasterka cebuli, smarowanie miejsca użądlenia octem czy wykonanie pasty z sody oczyszczonej i wody.
Użądlenie pszczoły u psa czy kota zwykle nie jest niebezpieczne i kończy się wyłącznie na miejscowym bólu i obrzęku, który zanika po około 2 dniach. Jeśli jednak owad użądlił zwierzę wewnątrz pyska, należy niezwłocznie zasięgnąć porady weterynarza. Obrzęk w okolicach gardła stanowi realne zagrożenie dla życia zwierzęcia, które może się udusić. Koszt wizyty u weterynarza w sytuacji wymagającej ratowania życia może okazać się duży, jednak jest to jedyny sposób, by przynieść psu ulgę w bólu i dyskomforcie.
Użądlenie pszczoły – jak długo boli?
Ból po użądleniu może narastać do 24 godzin. Dotyczy on obszaru wokół miejsca wstrzyknięcia jadu. Ból i inne objawy ustępują w ciągu kilku dni. Na koniec warto jeszcze odpowiedzieć na pytanie, czy użądlenie pszczoły jest zdrowe. W przypadku reumatyzmu, artretyzmu czy zapalenia korzonków stosowana może być apipunktura, czyli leczenie polegające na kontrolowanym wprowadzaniu jadu pszczelego do organizmu.
